Đề xuất pháp lý để phát triển thị trường chứng khoán đối với nhà đầu tư không chuyên

Thị trường chứng khoán Việt Nam ra đời vào hoạt động từ tháng 7 năm 2000 là sự kiện đánh dấu bước phát triển trong quá trình đổi mới nền kinh tế và hội nhập quốc tế của kinh tế Việt Nam. Tuy đã chính thức vận hành được hơn 10 năm nhưng nhìn chung thị trường chứng khoán vẫn được xem là lĩnh vực mới mẻ ở nước ta.

Hoạt động của thị trường chứng khoán Việt Nam vào những tháng cuối năm 2006 trở nên đặc biệt sôi động với nhiều nét mới. Trước sự “bùng nổ” các nhà đầu tư không chuyên nghiệp nhập cuộc “chơi chứng khoán”, nhưng sau một thời gian hạ nhiệt, thì thị trường chứng khoán Việt Nam càng trưởng thành hơn đặc biệt về phía các nhà đầu tư.

Tốc độ tăng trưởng của chứng khoán Việt Nam năm 2013 đạt trên 20% trong khi các nước trong khu vực đa phần giảm hoặc chỉ tăng 3- 10%. Theo số liệu của Bloomberg, chỉ riêng tháng 12 thị trường chứng khoán Việt Nam hiện dẫn đầu về lượng mua ròng của khối lượng ngoại với giá trị hơn 50 triệu USD. Trong khi đó thị trường Thái Lan bị bán ròng hơn 1,3 tỷ USD còn Indonesia là 476,32 triệu USD. Trong năm 2013 Việt Nam đã tập trung thực hiện các mục tiêu ổn định vĩ mô. Lãi suất giảm dần xuống 7% từ mức 14% của năm 2012. Lạm phát kiềm chế tại 6,04% mức thấp nhất trong 10 năm qua. Trong khi GDP tăng 5,42% cao hơn trước đó 1 năm. Giá trị đồng nội tệ của Việt Nam cũng ổn định.

Thị trường chứng khoán trong nước được hưởng lợi từ những kết quả này khi cổ phiếu nhiều nhóm ngành khác nhau cùng tăng giá. Lãi suất giảm khiến các mã dịch vụ sản xuất tăng và năng lượng như thép, dầu khí, điện, vẩn tải biển tăng mạnh. Nhóm cổ phiếu bất động cũng thể hiện sự phục hồi vào giai đoạn cuối năm với các đợt sóng chưng khoán liên tiếp. Hoạt động của thị trường chứng khoán trong năm 2013 đã bắt đầu trở nên sôi động sau một khoảng thời gian bất động, có thể thấy một số điểm mới như sau.

Thứ nhất, đã và đang có sự thành công bước đầu trong xây dựng, duy trì vận hành và quảng bá hoạt động của thị trường chứng khoán ở Việt Nam. Có thể thấy thị trường chứng khoán ở Việt Nam,đã hoàn thiện hơn về luật pháp, với sự mở rộng tự do hóa kinh doanh, đa dạng về cơ cấu hàng hóa chứng khoán, cũng như có sự đột biến về quy mô, dung lượng thị trường. Số lượng các nhà đầu tư mới từ trong nước và nước ngoài, bao gồm các nhà đầu tư chuyên nghiệp và không chuyên nghiệp, các nhà đầu tư có tổ chức và đầu tư cá nhân… ngày càng tăng.

Thứ hai, thị trường chứng khoán đang dần trở thành kênh dẫn vốn mới cho các doanh nghiệp, cũng như đang tạo ra các cơ hội đầu tư mới khá hấp dẫn cho các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài đầu tư kinh doanh ở Việt Nam, từ đó tạo ra động lực mới cho sự phát triển nền kinh tế quốc dân.

Thứ ba, huy động được lượng vốn khá lớn còn tiềm tàng trong dân và người dân Việt Nam có thêm kiến thức mới, đang dần dần hình thành bản lĩnh, trong kinh doanh, sẵn sàng chấp nhận rủi ro trong đầu tư vào lĩnh vực mới.

Nếu như so với thời gian trươc thì số lượng nhà đầu tư không chuyên ồ ạt đổ xô vào thị trường khi thị trường đang phát triển nóng. Thì hiện này vẫn có sự tăng lên của nhà đầu tư không chuyên nghiệp nhưng không những tăng về số lượng mà còn cả về chất lượng.

Hiện tượng gia tăng các nhà đầu tư không chuyên hoặc thiếu chuyên nghiệp như đã nêu trên là bình thường và tất yếu, để dần hình thành một đội ngũ đông đảo hơn các nhà đầu tư chuyên nghiệp. Sự gia tăng đó xuất phát từ chỗ: thị trường chứng khoán của Việt Nam mới chính thức được thành lập và hoạt động.  Thị trường chứng khoán đang còn là mới mẻ không chỉ với các nhà đầu tư, mà còn cả với bản thân các nhà quản lý, cũng như các nhà tổ chức loại hình thị trường này. Thêm vào đó, sự phát triển của thị trường chứng khoán vừa đòi hỏi, vừa cho phép các nhà đầu tư tư nhân không chuyên tham gia rộng rãi và thuận lợi vào hoạt động kinh doanh chứng khoán, không phân biệt họ là ai, có vốn nhiều hay ít. Mức độ tham gia rộng rãi của công chúng đầu tư chính là một trong những thước đo sự thành công trong phát triển thị trường chứng khoán của một nước. Sự nới lỏng việc tham gia của các nhà đầu tư chuyên nghiệp nước ngoài vào thị trường chứng khoán Việt Nam đã, đang và sẽ càng kích thích các nhà đầu tư không chuyên nghiệp thêm động lực và chỗ dựa để nhập “cuộc chơi” này, bởi họ có thể đầu tư kiểu “ăn theo”, bắt chước, hoặc thông qua công ty tín thác do các nhà đầu tư chuyên nghiệp nước ngoài quản lý.

Qua việc phân tích ở trên, chúng ta đã hiểu thêm phần nào về nhà đầu tư không chuyên nghiệp trên thị trường chứng khoán. Luật chứng khoán mặc dù không dành một mục riêng để quy định về nhà đầu tư không chuyên nghiệp cũng như quyền và lợi ích của họ mà nó được quy định rải rác trong các chế định về các chủ thể cùng như hoạt động trên thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, tổng kết lại có thể thấy, pháp luật đã cho phép nhà đầu tư chứng khoán không chuyên nghiệp được hưởng khá nhiều quyền lợi từ hoạt động đầu tư của mình,nhưng lại không tạo ra được các cơ chế bảo đảm những quyền và lợi ích chính đáng này một cách chặt chẽ. Chính vì vậy trên thực tế nhiều trường hợp quyền lợi, vai trò của nhà đầu tư không chuyên nghiệp bị xem nhẹ; nhiều bức xúc của họ phải tìm đến các cơ quan ngôn luận thay vì cơ quan quản lý. Đặc biệt tình trạng quyền tiếp cận thông tin của nhà đầu tư không được đảm bảo một cách tối đa gây nên hiện tượng bất cân xứng thông tin rất lớn, nhất là đối với các nhà đầu tư không chuyên nghiệp. Để có một thị trường chứng khoán mạnh và phát triển hơn nữa thì các quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư không chuyên nghiệp nói riêng và các nhà đầu tư nói chung phải được quy định một cách cụ thể hơn nữa trong các văn bản pháp luật.

Đỗ Chinh

Mời bạn đánh giá bài viết này!

Có thể bạn quan tâm?

Địa chỉ chi nhánh: Số 26 Đoàn Thị Liên, phường Phú Lợi, TP. Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương
PNV – Địa chỉ: VP 6, Linh Đàm, Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội
Email: luathongthai38@gmail.com
Hotline: 0976.933.335
Đơn vị liên kết:
- Viện Kinh tế Công nghệ Việt nam
- Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Xuất Nhập khẩu HILAP