Trên thực tế hiện nay vẫn có gia đình có một chồng nhưng hai vợ hoặc ngược lại tuy nhiên điều này có được coi là hợp pháp hay không và liệu có được pháp luật công nhận hay không?
I. Căn cứ pháp lý
- Hiến pháp 2013
- Luật hôn nhân và gia đình năm 2014
- Nghị quyết 76/CP năm 1977
- Thông tư số 60/TATC ngày 22/2/1978
II. Nội dung tư vấn
19006248
Theo quy định của
pháp luật hiện hành Điều 36 Hiến pháp 2013 quy định: “Nam,
nữ có quyền kết hôn, ly hôn. Hôn nhân theo nguyên tắc tự nguyện, tiến bộ, một
vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau”.
Nguyên tắc hôn nhân
một vợ một chồng được cụ thể hóa trong quy định về các trường hợp cấm trong chế
độ hôn nhân và gia định, Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy
định cấm “Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ
chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc
chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ”.
Theo đó theo pháp
luật hiện hành chế độ nhiều vợ, nhiều chồng sẽ không được pháp luật hiện hành công
nhận
Tuy nhiên, chế độ
nhiều vợ, nhiều chồng vẫn được công nhận trong những trường hợp sau:
Thứ nhất: Kết hôn
trước khi Luật hôn nhân gia đình năm 1959 có hiệu lực( trước ngày 13/01/1960)
Theo Luật này, những
trường hợp kết hôn từ ngày 13/01/1960 mà vi phạm nguyên tắc một vợ một chồng
thì được coi là không hợp pháp. Như vậy, những quan hệ hôn nhân được xác lập
trước khi Luật này có hiệu lực, dù có nhiều vợ, nhiều chồng thì vẫn không vi phạm
nguyên tắc một vợ một chồng và được coi là hợp pháp. Tuy nhiên, do hoàn cảnh
chiến tranh nên Luật này chỉ có hiệu lực đối với miền Bắc và trên thực tế các
quan hệ hôn nhân nhiều vợ, nhiều chồng trước ngày 13/01/1959 vẫn được coi là hợp
pháp.
Đối với miền Nam,
theo Nghị quyết 76/CP năm 1977 thì Luật hôn nhân gia đình năm 1959 được áp dụng
từ ngày 25/3/1977. Tương tự miền Bắc, những quan hệ hôn nhân nhiều vợ, nhiều chồng
được xác lập trước ngày 25/3/1977 vẫn được công nhận hợp pháp.
Tiếp đó trường hợp
bộ đội, cán bộ có vợ, có chồng ở miền Nam tập kết ra miền Bắc, lấy vợ, chồng
khác.
Theo Thông tư số
60/TATC ngày 22/2/1978 của Tòa án nhân dân tối cao thì nay nếu người vợ hoặc người chồng ở miền Nam vẫn không có
quan hệ hôn nhân mới và muốn duy trì quan hệ hôn nhân trước đây thì công nhận cả
hôn nhân mới và hôn nhân trước đây