Còn nhiều rào cản tạo việc làm cho NKT
Có thể kể đến trường hợp của chị Ngô Thị Kim Oanh
(người khuyết tật ở Thường Tín – Hà Nội) sau khi tốt nghiệp Trường Đại học Ngoại
ngữ Hà Nội và bươn chải tìm việc, chị được tuyển vào làm việc ở một vài Tổ chức
phi Chính phủ nước ngoài dưới dạng hợp đồng ngắn hạn để giúp đỡ những NKT khác.
Thế nhưng, khi các dự án này kết thúc, chị lại rơi vào tình trạng thất nghiệp.
Sau 4 năm tìm việc mới nhưng đều vô vọng, chị chán nản và quyết định trở về sống
dựa vào bố mẹ già. Mặc dù sở hữu một nền tảng giáo dục vững chắc, người phụ nữ
này vẫn không thể tìm được cho mình một công việc đúng với năng lực của mình bởi
cái nhìn phân biệt đối xử từ các nhà tuyển dụng, chỉ vì chị gặp khó khăn trong
việc đi lại do căn bệnh bại não mà chị mắc từ bé. Sau đó, chị trở về địa phương
và may mắn nhận được sự động viên giúp đỡ của mọi người người xung quanh, giờ
đây chị Oanh đã trở thành thủ quỹ của một trung tâm hỗ trợ cho NKT ở địa
phương.
Có thể thấy, trường hợp của chị Oanh là một trong “rất
rất nhiều” câu chuyện về sự khó khăn khi tìm kiếm việc làm của NKT. Mặc dù ban
đầu chị Oanh đã vượt qua được mặc cảm bản thân, nỗ lực học tập, làm việc nhưng
lại gặp phải rào cản xã hội ở đây chính là các nhà tuyển dụng. Xét về mặt lợi
ích, nhà tuyển e ngại nhận người khuyết tật do quy định về thời giờ làm việc,
thời giờ nghỉ ngơi, chế độ bảo hiểm, tiền lương,... Xét về mặt tâm lý, họ còn đặt
nặng vấn đề về sức khỏe, trình độ của NKT,… liệu có đáp ứng được yêu cầu của
công việc hay không?... Đây là một vấn đề cấp thiết, xét thấy cần phải được giải
quyết để có thể đảm bảo được việc làm cho NKT nói chung và phụ nữ KT nói riêng.
Hay như vụ việc Vietcombank từ chối mở thẻ ATM cho 4 trường hợp câm điếc
bẩm sinh tại Hà Nội vì cho rằng họ không đủ năng lực hành vi dân sự và theo quy
định của Ngân hàng Nhà nước thì không được phép.
Hoặc
trường hợp khác, phải đi lại trên chiếc xe lăn, chị Nguyễn Thùy Chi, tốt nghiệp
Học viện Báo chí và Tuyên truyền nhiều năm nay vẫn đang loay hoay trên hành
trình tìm việc làm. Dù đã đề đạt nguyện vọng ở một số nơi nhưng khi nhìn thấy
chị phải di chuyển khó khăn, lo ngại không đủ sức khỏe nên những nơi chị nộp
đơn đều khéo léo từ chối, dù họ nói rằng rất muốn tạo điều kiện để chị có một
công việc tự nuôi sống bản thân. Chị Thùy Chi nhận ra, NKT khó tìm công ăn việc
làm, lý do chính vẫn là những rào cản về nhận thức đối với họ. Dù không ít NKT
đã nỗ lực vượt lên mọi khó khăn về khiếm khuyết của bản thân, trang bị cho mình
vốn kiến thức và kỹ năng nhất định, song họ vẫn phải trăn trở với câu hỏi: Ai
chấp nhận tuyển dụng NKT?
Tổng đài tư vấn pháp luật 19006248
Quy
định pháp luật hiện hành về chế độ việc làm đối NKT
còn nhiều hạn chế, bất cập
Luật NKT năm 2010 không quy định việc ưu đãi việc
làm cho NKT là yêu cầu bắt buộc đối với các doanh nghiệp, mà chỉ quy định mang
tính chất khuyến khích. Tại Khoản 1 Điều 35 Luật NKT năm 2010 có quy định: “Nhà nước khuyến khích cơ quan, tổ chức và
doanh nghiệp nhận người khuyết tật vào làm việc. Doanh nghiệp sử dụng nhiều lao
động là người khuyết tật được hưởng chính sách ưu tiên theo quy định tại quy định
Điều 34 của Luật này”. Đây là một bất cập, vì thực tế cho thấy, tâm lý
không muốn nhận NKT vào làm việc là tâm lý chung của nhiều cơ quan, tổ chức,
doanh nghiệp. Không chỉ ở Việt Nam mà ở hầu hết các nước đều có tình trạng này,
vì việc bố trí việc làm cho NKT ngoài việc làm tăng chi phí đầu tư hạ tầng nơi
làm việc cho NKT còn có thể làm cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp gặp khó khăn
trong việc hướng dẫn, chỉ đạo, yêu cầu NKT trong khi làm việc. Vậy nên, dù có
nhiều chính sách khuyến khích nhưng các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp vẫn
không muốn nhận NKT vào làm việc;
Như ta đã biết, trước đây, theo Nghị định số 81/CP của
Chính phủ thì các doanh nghiệp được yêu cầu phải thuê 3% lao động là NKT (2% đối
với các ngành công nghiệp nặng và nguy hiểm). Bên cạnh đó, Nhà nước cũng đưa ra
những quy định xử phạt đối với các doanh nghiệp không thực hiện Nghị định và sẽ
đưa số tiền phạt vào Quỹ việc làm cho NKT. Tuy nhiên, Luật NKT năm 2010 đã bỏ
quy định bắt buộc tỷ lệ lao động khuyết tật mà doanh nghiệp phải nhận nên quy định
về đóng góp cho quỹ việc làm này cũng bị bãi bỏ. Việc không đặt ra quy định bắt
buộc tuyển dụng lao động NKT vào làm việc như trước đây đã làm hạn chế việc bảo
đảm quyền lợi cho NKT;
Bên cạnh đó, tại Điều 34 Luật NKT 2010 quy định: “Cơ sở sản xuất, kinh doanh sử dụng từ 30% tổng
số lao động trở lên là người khuyết tật được hỗ trợ cải tạo điều kiện, môi trường
làm việc phù hợp cho người khuyết tật; được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp; được
vay vốn với lãi suất ưu đãi theo dự án phát triển sản xuất kinh doanh; được ưu
tiên cho thuê đất, mặt bằng, mặt nước và miễn, giảm tiền thuê đất, mặt bằng, mặt
nước phục vụ sản xuất, kinh doanh theo tỷ lệ lao động là người khuyết tật, mức
độ khuyết tật của người lao động và quy mô doanh nghiệp”.
Nếu so với các
quy định trước đây thì quy định tại Điều 34 Luật NKT năm 2010 đã giảm bớt điều
kiện được hưởng chính sách ưu đãi đối với những cơ sở sản xuất, kinh doanh sử dụng
nhiều lao động là NKT khi giảm xuống còn 30% tổng số lao động trở lên là NKT
thay vì 50% như trước đây. Hiện nay việc thực thi chính sách trên chưa thật sự
hiệu quả. Rất nhiều doanh nghiệp có sử dụng người lao động khuyết tật vào làm
việc đến 30% tổng số lao động nhưng vẫn khó để nhận được những ưu đãi về thuế
và những hỗ trợ khác của Nhà nước như trong pháp luật quy định. Bởi lẽ thủ tục
để làm hồ sơ xin miễn giảm thuế là phức tạp và còn phải gia hạn thường xuyên mỗi
năm. Những công việc mang tính thủ tục hành chính trên cũng sẽ làm mất thời
gian và tiền bạc không nhỏ của doanh nghiệp nên nhiều doanh nghiệp không mấy
thiết tha với những chính sách khuyến khích sử dụng người lao động khuyết tật của
Nhà nước. Vô hình chung, chính sách trên không đạt được hiệu quả như mong đợi.
Bên cạnh đó, trên thực tế, số cơ sở sản xuất, kinh doanh sử dụng lao động là
NKT đạt tỷ lệ từ 30% tổng số lao động trở lên không nhiều, nên một số lượng các
cơ sở sản xuất, kinh doanh có sử dụng lao động là NKT - nhưng dưới 30% tổng số
lao động - đã không được hưởng các chính sách ưu đãi của Nhà nước. Điều này
cũng là một bất cập, gây nên sự không bình đẳng giữa cơ sở sản xuất, kinh doanh
có sử dụng lao động là NKT với cơ sở sản xuất, kinh doanh không sử dụng lao động
là NKT;...
Phương hướng hoàn thiện các
quy định của pháp luật
Để đảm bảo hiệu quả trong việc thực
thi quyền của NKT về vấn đề việc làm, xét thấy cần phải hoàn thiện các quy định
pháp luật theo hướng như sau:
Thứ
nhất,
có thể khẳng định rằng: quy định về cấm sử dụng NKT từ 51% trở lên làm thêm giờ
vào ban đêm chỉ có thể được thực thi nếu được quy định rõ trong điều lệ của
công ty và được phổ biến đến từng đơn vị sản xuất. Ngoài ra trong đầu vào tuyển
dụng, NKT cũng cần phải được giám định mức độ khuyết tật để có thể bảo đảm việc
thực hiện quyền này của NKT. Do đó, để đảm bảo thực thi hiệu quả quy định về bảo
vệ NLĐ khuyết tật làm thêm giờ, xét thấy cần phải bổ sung thêm các văn bản hướng
dẫn chi tiết về vấn đề này;
Thứ
hai, cần bổ sung thêm các quy định pháp luật mang tính bắt
buộc đối với các thông báo tuyển dụng của doanh nghiệp, của các cơ quan công
quyền trong việc dành những chỉ tiêu, yêu cầu thích hợp để tuyển dụng lao động
khuyết tật;
Thứ
ba, xét
thấy hằng năm, biên chế Nhà nước nên dành một mức % nhất định ở các vị trí phù
hợp với khả năng của NKT như ngành công nghệ thông tin, trực tổng đài, công việc
văn thư lưu trữ... để tạo điều kiện cho những NKT có đủ khả năng và năng lực có
thể có việc làm ổn định và đáp ứng chuyên môn của họ;...
Thật vậy, vấn đề việc làm đối với
NKT quả thực là một vấn đề đáng lo ngại hiện nay. Để đảm bảo thực hiện hiệu quả
quyền lợi của NKT trong vấn đề việc làm thì trước hết pháp luật cần phải đặt ra
những quy định nhằm bảo đảm hơn nữa quyền lợi cho NKT trong lĩnh vực này, đồng
thời xem xét các quy định đó trong mối tương quan về lợi ích với NSDLĐ, góp phần
tạo cơ hội cho NKT được lao động, làm việc như những người bình thường khác,
giúp họ cải thiện cả về đời sống vật chất cũng như đời sống tinh thần, nhanh
chóng vươn lên hòa nhập cộng đồng...
Thật vậy, vấn đề việc làm đối với NKT quả
thực là một vấn đề đáng lo ngại hiện nay. Để đảm bảo thực hiện hiệu quả quyền lợi
của NKT trong vấn đề việc làm thì trước hết pháp luật cần phải đặt ra những quy
định nhằm bảo đảm hơn nữa quyền lợi cho NKT trong lĩnh vực này, đồng thời xem
xét các quy định đó trong mối tương quan về lợi ích với NSDLĐ, góp phần tạo cơ
hội cho NKT được lao động, làm việc như những người bình thường khác, giúp họ cải
thiện cả về đời sống vật chất cũng như đời sống tinh thần, nhanh chóng vươn lên
hòa nhập cộng đồng...
CÔNG TY LUẬT TNHH QUỐC TẾ HỒNG THÁI VÀ ĐỒNG NGHIỆP
TRÂN TRỌNG!
Hy vọng rằng sự tư vấn của chúng tôi sẽ giúp bạn lựa chọn phương án thích hợp nhất để giải quyết những vướng mắc của bạn. Nếu còn bất cứ thắc mắc gì liên quan đến sự việc bạn có thể liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng Nghiệp qua Tổng đài tư vấn pháp luật 19006248 hoặc E-mail: luathongthai@gmail.com
Trụ sở chính: LK9-38 Tổng cục 5, Tân Triều, Hà Nội (cuối đường Chiến Thắng, Thanh Xuân).
K.L
Bạn cũng có thể tham khảo thêm thông tin các dịch vụ tư vấn của chúng tôi:
- Dịch vụ tư vấn pháp luật dân sự trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248
- Dịch vụ tư vấn pháp luật Hình sự qua tổng đài điện thoại 1900.6248
- Dịch vụ tư vấn pháp luật Đất đai qua tổng đài điện thoại 1900.6248
- Dịch vụ tư vấn lao động trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248
- Dịch vụ tư vấn Hôn nhân và gia đình trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248
- Dịch vụ tư vấn Doanh nghiệp trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248
- Dịch vụ tư vấn Sở hữu trí tuệ trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248
- Dich vụ tư vấn pháp luật Thuế trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248
- Dịch vụ tư vấn pháp luật Hành chính trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248
Trân trọng cảm ơn!
Bạn cũng có thể tham khảo các bài viết khác có nội dung liên quan:
Giấy khám sức khỏe có thời hạn bao lâu?
Giấy khám sức khỏe là tài liệu quan trọng, “có mặt” trong hầu hết hồ sơ đăng ký học, hồ sơ xin việc... |
Đã trúng tuyển nhưng muốn tạm hoãn nghĩa vụ quân sự phải làm sao?
Công dân đã trúng tuyển nghĩa vụ quân sự thì bắt buộc phải thực hiện nghĩa vụ nhập ngũ. Nếu muốn xin... |
Quy định mới về mức lãi suất khi chơi họ, hụi, biêu, phường từ 05/04/2019
Việc tổ chức họ phải tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự quy định tại Điều 3 của Bộ... |