Căn cứ pháp lý
Nội dung
Thẩm quyền giải quyết tranh chấp quyền sử dụng đất bằng toà án là gì?
Căn cứ vào cơ cấu tổ chức của Tòa án được quy định trong Luật Tổ chức TAND năm 2014 cũng như những quy định về thẩm quyền của Tòa án trong BLTTDS năm 2015, có thể đưa ra khái niệm như sau:
Thẩm quyền giải quyết tranh chấp của TAND là toàn bộ những quyền của một tòa án hoặc các tòa án trong hệ thống TAND do pháp luật quy định, theo đó, tòa án được tiến hành xem xét, giải quyết những tranh chấp dân sự cụ thể theo quy định của pháp luật tố tụng.
Thẩm giải quyết tranh chấp bằng toà án?
Thẩm quyền của Tòa án trong tố tụng dân sự nói chung và thẩm quyền của Tòa án trong việc giải quyết các tranh chấp QSDĐ nói riêng bao gồm: thẩm quyền theo loại vụ việc, thẩm quyền theo cấp tòa án, thẩm quyền theo lãnh thổ, và thẩm quyền theo sự lựa chọn của nguyên đơn.
Thẩm quyền của tòa án theo loại vụ việc
Xác định thẩm quyền theo vụ việc của Tòa án là xác định những loại những tranh chấp nào thuộc thẩm quyền giải quyết của TAND.
Xác định thẩm quyền của Tòa án theo vụ việc là nhằm phân định thẩm quyền của Toà án với thẩm quyền của các cơ quan, tổ chức khác trong việc giải quyết các vấn đề nảy sinh từ quan hệ pháp luật nội dung; phân định thẩm quyền của các Tòa chuyên trách trong việc giải quyết các loại việc theo thủ tục tố tụng dân sự với thẩm quyền của Tòa án trong việc giải quyết các loại việc theo thủ tục tố tụng hình sự và tố tụng hành chính.
Tranh chấp đất đai đã được hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã mà không thành thì được giải quyết như sau:
- Tranh chấp đất đai mà đương sự có Giấy chứng nhận; tranh chấp đất đai mà đương sự có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật đất đai năm 2013 cũng thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án
- Tranh chấp về tài sản gắn liền với đất;
- Tranh chấp đất đai mà đương sự không có Giấy chứng nhận hoặc không có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật đất đai năm 2013 thì đương sự chỉ được lựa chọn một trong hai hình thức giải quyết tranh chấp đất đai theo quy định sau đây: Nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền theo quy định tại khoản 3 Điều 203 Luật đất đai năm 2013, nếu không đồng ý với cách giải quyết của UBND thì được tiếp tục yêu cầu UBND cấp trên giải quyết hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính.
Theo quy định trên thì đối với những trường hợp đương sự "không có giấy tờ" thì chỉ được lựa chọn một trong hai cơ quan giải quyết tranh chấp hoặc là TAND có thẩm quyền hoặc là UBND có thẩm quyền. Khi đương sự đã lựa chọn nộp hồ sơ yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai tại UBND thì TAND không thụ lý giải quyết mà trả lại đơn khởi kiện và các tài liệu kèm theo cho người khởi kiện.
Trường hợp đương sự lựa chọn giải quyết tranh chấp tại UBND cấp có thẩm quyền thì Chủ tịch UBND cấp huyện giải quyết (đối với trường hợp tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau); nếu không đồng ý với quyết định giải quyết thì có quyền khiếu nại đến Chủ tịch UBND tỉnh hoặc khởi kiện tại TAND theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính.
Ngoài ra, các tranh chấp về dân sự, hôn nhân gia đình, kinh doanh, thương mại có liên quan đến QSDĐ cũng thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án. Chẳng hạn: Tranh chấp về quyền sở hữu tài sản và các quyền khác đối với tài sản; Tranh chấp về giao dịch dân sự, hợp đồng dân sự; tranh chấp về chia tài sản sau khi ly hôn; tranh chấp hợp đồng tín dụng…
Thẩm quyền của tòa án theo cấp.
Khi thụ lý và giải quyết vụ án dân sự, căn cứ vào thẩm quyền chung của Tòa án có thể xác định vụ án đó thuộc thẩm quyền giải quyết về dân sự của tòa án và sẽ thuộc thẩm quyền giải quyết sơ thẩm của Tòa án. Khi đó, Tòa án cấp sơ thẩm sẽ tiến hành tất cả những công việc, những thủ tục để thụ lý vụ án, chuẩn bị giải quyết vụ án theo thủ tục sơ thẩm. Theo quy định của pháp luật hiện hành, trong hệ thống Tòa án có TAND cấp huyện và TAND cấp tỉnh có thẩm quyền sơ thẩm. Việc quy định TAND cấp huyện hay TAND cấp tỉnh sẽ có thẩm quyền giải quyết một vụ việc dân sự cụ thể được gọi là thẩm quyền của các tòa án các cấp. Cụ Thể:
TAND cấp huyện: Theo Điều 35 BLTTDS năm 2015 quy định TAND cấp huyện có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những tranh chấp dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, trong đó có nhiều tranh chấp liên quan đến QSDĐ, đó là những tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình quy định tại Điều 26 và Điều 28; tranh chấp về kinh doanh, thương mại quy định tại khoản 1 Điều 30 của BLTTDS năm 2015.
TAND cấp tỉnh: Thẩm quyền của TAND cấp tỉnh trong việc giải quyết các tranh chấp QSDĐ được áp dụng theo quy định tại Điều 37 BLTTDS năm 2015 như sau: TAND cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại liên quan đến QSDĐ quy định tại các điều 26, 28, 30 của BLTTDS năm 2015, trừ những tranh chấp thuộc thẩm quyền giải quyết của TAND cấp huyện; Các tranh chấp QSDĐ có yếu tố nước ngoài; Các bản án sơ thẩm cấp huyện bị kháng cáo, kháng nghị,....
Thẩm quyền của tòa án theo lãnh thổ.
Về nguyên tắc, các tranh chấp phát sinh có liên quan đến bất động sản thì chỉ Tòa án nơi có bất động sản mới có thẩm quyền giải quyết (điểm c khoản 1 Điều 39 BLTTDS năm 2015). Tuy nhiên trong nhiều trường hợp có những tranh chấp liên quan tới bất động sản nhưng các khối bất động sản này lại thuộc nhiều địa phương khác nhau. Khi đó nguyên đơn có quyền lựa chọn một trong các Tòa án tại các địa phương nơi có bất động sản để giải quyết tranh chấp.
Thẩm quyền của tòa án theo lựa chọn của đương sự.
Căn cứ vào điều 40 bộ luật Tố tụng dân sự 2015:
“Điều 40. Thẩm quyền của Tòa án theo sự lựa chọn của nguyên đơn, người yêu cầu
1. Nguyên đơn có quyền lựa chọn Tòa án giải quyết tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động trong các trường hợp sau đây:
a) Nếu không biết nơi cư trú, làm việc, trụ sở của bị đơn thì nguyên đơn có thể yêu cầu Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc, có trụ sở cuối cùng hoặc nơi bị đơn có tài sản giải quyết;
b) Nếu tranh chấp phát sinh từ hoạt động của chi nhánh tổ chức thì nguyên đơn có thể yêu cầu Tòa án nơi tổ chức có trụ sở hoặc nơi tổ chức có chi nhánh giải quyết;
c) Nếu bị đơn không có nơi cư trú, làm việc, trụ sở ở Việt Nam hoặc vụ án về tranh chấp việc cấp dưỡng thì nguyên đơn có thể yêu cầu Tòa án nơi mình cư trú, làm việc, có trụ sở giải quyết;
d) Nếu tranh chấp về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng thì nguyên đơn có thể yêu cầu Tòa án nơi mình cư trú, làm việc, có trụ sở hoặc nơi xảy ra việc gây thiệt hại giải quyết;
đ) Nếu tranh chấp về bồi thường thiệt hại, trợ cấp khi chấm dứt hợp đồng lao động, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, quyền và lợi ích liên quan đến việc làm, tiền lương, thu nhập và các điều kiện lao động khác đối với người lao động thì nguyên đơn là người lao động có thể yêu cầu Tòa án nơi mình cư trú, làm việc giải quyết;
e) Nếu tranh chấp phát sinh từ việc sử dụng lao động của người cai thầu hoặc người có vai trò trung gian thì nguyên đơn có thể yêu cầu Tòa án nơi người sử dụng lao động là chủ chính cư trú, làm việc, có trụ sở hoặc nơi người cai thầu, người có vai trò trung gian cư trú, làm việc giải quyết;
g) Nếu tranh chấp phát sinh từ quan hệ hợp đồng thì nguyên đơn có thể yêu cầu Tòa án nơi hợp đồng được thực hiện giải quyết;
h) Nếu các bị đơn cư trú, làm việc, có trụ sở ở nhiều nơi khác nhau thì nguyên đơn có thể yêu cầu Tòa án nơi một trong các bị đơn cư trú, làm việc, có trụ sở giải quyết;
i) Nếu tranh chấp bất động sản mà bất động sản có ở nhiều địa phương khác nhau thì nguyên đơn có thể yêu cầu Tòa án nơi có một trong các bất động sản giải quyết.”
Hy vọng rằng qua bài viết bên trên, Quý khách hàng đã có cái nhìn toàn diện và giải quyết được những vướng mắc của bạn. Công ty Luật Hồng Thái cung cấp dịch vụ pháp lý để cùng đồng hành với những vấn đề pháp lý của Quý khách hàng. Nếu còn bất cứ thắc mắc gì liên quan đến sự việc bạn có thể liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng Nghiệp qua Tổng đài tư vấn pháp luật 0962.893.900 hoặc Email: phonggiayphep.hilap@gmail.com.
Trụ sở chính: LK9-38 Tổng cục 5, Tân Triều, Hà Nội (cuối đường Chiến Thắng)
Địa chỉ chi nhánh: Số 323 Nhân Trạch – Phú Lương – Hà Đông - Hà Nội
Bạn cũng có thể tham khảo thêm thông tin các dịch vụ tư vấn của chúng tôi:
- Dịch vụ Luật sư lĩnh vực dân sự - 0982.033.335
- Dịch vụ Luật sư lĩnh vực Hình sự - 0982.033.335
- Dịch vụ pháp lý lĩnh vực Đất đai - 0982.033.335
- Dịch vụ tư vấn nhân sự và quản lý lao động - 0988.587.987
- Dịch vụ pháp lý lĩnh vực Doanh Nghiệp – 0962.893.900
- Dịch vụ Luật sư lĩnh vực Hôn nhân và gia đình - 0982.033.335
Trân trọng cảm ơn!