Người đứng tên hộ có bị truy cứu trách nhiệm pháp lý khi công ty vi phạm pháp luật không?

Trong những năm gần đây, tình trạng cá nhân “đứng tên hộ” trong hồ sơ thành lập doanh nghiệp ngày càng phổ biến tại Việt Nam. Đây là hiện tượng một người đứng tên trên giấy phép kinh doanh, góp vốn, thậm chí đảm nhận vị trí giám đốc, người đại diện theo pháp luật… nhưng thực tế lại không sở hữu vốn hay trực tiếp điều hành doanh nghiệp. Việc đứng tên hộ thường xuất phát từ các lý do như né tránh pháp luật (ví dụ: người bị cấm kinh doanh, người nước ngoài không đủ điều kiện), nhờ người thân quen giúp đỡ, hoặc che giấu danh tính chủ sở hữu thật sự hoặc đơn giản là cách chủ sở hữu thật sự “ẩn danh” “núp bóng” để thực hiện những hành vi trái pháp luật. Như vậy, khi công ty phát sinh vi phạm pháp luật như trốn thuế, buôn lậu, lừa đảo, kinh doanh hàng cấm thì câu hỏi đặt ra là: Người đứng tên hộ có phải chịu trách nhiệm pháp lý hay không? Và nếu có thì chịu trách nhiệm ở mức độ nào? Hãy cùng Luật Hồng Thái tìm hiểu!

“Vừa qua, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã ban hành Kết luận điều tra vụ Vạn Thịnh Phát giai đoạn 2. Một nội dung đáng chú ý trong kết luận điều tra là có rất nhiều người đứng tên hộ cổ phần, công ty trong hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát.

Xét hành vi, mức độ, vai trò trong vụ án, CQĐT không đề nghị truy tố. Dù vậy, trong quá trình tố tụng, họ sẽ phải làm việc với cơ quan điều tra và đến tòa khi được triệu tập…

Còn trong vụ án AIC, nhiều người cũng đứng tên hộ công ty để thiết lập thế trận quân xanh, quân đỏ giúp AIC trúng thầu. Trong đó, anh trai bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn bị truy tố và đưa ra xét xử. Tại tòa, ông này khai tin tưởng em gái, đứng tên hộ và kêu ký giấy tờ gì thì ký chứ không biết công ty hoạt động gì.”

(Trích báo Pháp luật TP.HCM)

Trên đây là một vụ việc điển hình về việc đứng tên hộ, thay mặt người khác ký kết hợp đồng và câu hỏi đặt ra là: “Liệu họ có bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu như việc họ làm vô tình hay cố ý là hành vi vi phạm pháp luật hay không?”

Trước tiên ta tìm hiểu định nghĩa chủ sở hữu công ty và người đại diện theo pháp luật của công ty:

Chủ sở hữu công ty được hiểu là cá nhân hoặc tổ chức trực tiếp góp vốn vào công ty, trực tiếp điều hành quản lý mọi hoạt động của công ty, có trách nhiệm về quyền và nghĩa vụ trong phạm vi số vốn đã góp vào công ty. Và họ cũng chính là người được hưởng lợi nhuận cũng như chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp xảy ra sai sót tùy theo mức vốn mà họ đã góp vào công ty.

Người đại diện theo pháp luật của công ty được hiểu là: Cá nhân đại diện cho doanh nghiệp thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch của doanh nghiệp, đại diện cho doanh nghiệp với tư cách người yêu cầu giải quyết việc dân sự, nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trước Trọng tài, Tòa án và các quyền, nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật. (theo khoản 1 điều 12 Luật Doanh nghiệp 2020)

Hiện nay không có quy định pháp luật nào về việc đứng tên hộ cho công ty, doanh nghiệp. Có thể hiểu rằng đây là một dạng đầu tư “ẩn danh”, người đầu tư trực tiếp, người chủ sở hữu thật sự sẽ không ra mặt mà nhờ người khác đứng tên hộ với nhiều lý do khác nhau, thậm chí là nhằm thực hiện hành vi trái pháp luật.

Theo như những quy định nêu trên có thể thấy: Người nào đứng tên thì người đó là chủ sở hữu, là người đại diện theo pháp luật của công ty, ... Như vậy, người đứng tên đó sẽ phải chịu trách nhiệm về quyền và nghĩa vụ đối với công ty theo như quy định tại điều 13 Luật Doanh nghiệp 2020.

Trách nhiệm hình sự là trách nhiệm cá thể hóa, tức là người nào thực hiện hành vi trái pháp luật thì chỉ có người đó mới phải trực tiếp chịu trách nhiệm hình sự.

Như vậy, trong trường hợp người đứng tên trực tiếp thực hiện chỉ đạo làm những hành vi trái pháp luật như: Buôn lậu, buôn hàng hóa bị cấm, ... thì họ sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự bởi những hành vi họ đã làm. Còn nếu họ bị ép buộc, lợi dụng, sai khiến để thực hiện những hành vi trái pháp luật đó thì họ cần phải chứng minh được rằng: Họ bị ép buộc, sai khiến, lợi dụng, không đúng với ý muốn của họ thì họ sẽ không phải chịu trách nhiệm hình sự đối với những hành vi đó.

Nếu bạn gặp khó khăn trong các vấn đề pháp lý liên quan đến tổ chức họp hội đồng thành viên, quyết định kinh doanh hay tranh chấp nội bộ, Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng nghiệp luôn sẵn sàng hỗ trợ. Với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, chúng tôi cam kết mang lại những giải pháp pháp lý hiệu quả nhất. Liên hệ ngay 0976933335 - 0982033335 hoặc qua E-mail: luathongthai@gmail.com để được hỗ trợ nhanh nhất.

Trụ sở chính: LK9-38 Tổng cục 5, phường Thanh Liệt, Hà Nội (cuối đường Chiến Thắng, Thanh Xuân).

Bạn cũng có thể tham khảo thêm thông tin các dịch vụ tư vấn của chúng tôi:

- Dịch vụ Luật sư lĩnh vực dân sự - 0976.933.335

- Dịch vụ Luật sư lĩnh vực Hình sự - 0982.033.335

- Dịch vụ pháp lý lĩnh vực Đất đai - 0976.933.335

- Dịch vụ tư vấn nhân sự và quản lý lao động - 0988.587.987

- Dịch vụ pháp lý lĩnh vực Doanh Nghiệp -  0962.893.900

- Dịch vụ Luật sư lĩnh vực Hôn nhân và gia đình - 0976.933.335

Mời bạn đánh giá bài viết này!

Có thể bạn quan tâm?

Địa chỉ chi nhánh: Số 26 Đoàn Thị Liên, phường Phú Lợi, TP. Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương
PNV – Địa chỉ: VP 6, Linh Đàm, Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội
Email: luathongthai38@gmail.com
Hotline: 0976.933.335
Đơn vị liên kết:
- Viện Kinh tế Công nghệ Việt nam
- Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Xuất Nhập khẩu HILAP