Các trường hợp miễn trách nhiệm đối với hành vi vi phạm trong hợp đồng

Không phải mọi trường hợp các bên trong hợp đồng đều phải chịu trách nhiệm đối với vi phạm nghĩa vụ hợp đồng do mình gây ra nếu vi phạm đó thuộc trường hợp miễn trách nhiệm trong hợp đồng.

Trên thực tế có rất nhiều sự cố nằm ngoài khả năng kiểm soát của các bên trong hợp đồng dẫn đến một hoặc cả hai bên không thể thực hiện nghĩa vụ nêu trong hợp đồng. Pháp luật quy định bên vi phạm hợp đồng được miễn trách nhiệm trong các trường hợp quy định tại Khoản 1 Điều 294 Luật Thương mại 2005 như sau:

“Điều 294. Các trường hợp miễn trách nhiệm đối với hành vi vi phạm

1. Bên vi phạm hợp đồng được miễn trách nhiệm trong các trường hợp sau đây:

a) Xảy ra trường hợp miễn trách nhiệm mà các bên đã thoả thuận;

b) Xảy ra sự kiện bất khả kháng;

c) Hành vi vi phạm của một bên hoàn toàn do lỗi của bên kia;

d) Hành vi vi phạm của một bên do thực hiện quyết định của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền mà các bên không thể biết được vào thời điểm giao kết hợp đồng.

2. Bên vi phạm hợp đồng có nghĩa vụ chứng minh các trường hợp miễn trách nhiệm.”

Thứ nhất, trường hợp miễn trách nhiệm do thỏa thuận của các bên

Hợp đồng về bản chất là thỏa thuận của hai bên, do đó pháp luật quy định về hợp đồng luôn tôn trọng quyền thỏa thuận của các bên trong hợp đồng. Hai bên trong hợp đồng có thể tự do thỏa thuận điều khoản miễn trách nhiệm. Tuy nhiên cần lưu ý các vấn đề sau:

-        Thỏa thuận miễn trách nhiệm có thể được ghi trong hợp đồng hoặc phụ lục hợp đồng. Thỏa thuận miễn trách nhiệm cũng có thể được ghi nhận bằng lời nói, hành vi. Tuy nhiên, việc chứng minh sự tồn tại của thỏa thuận miễn trách nhiệm bằng lời nói và hành vi là rất khó khăn trên thực tế.

-        Thỏa thuận miễn trách nhiệm phải được lập ra trước khi thời điểm có vi phạm xảy ra và có hiệu lực đến thời điểm bên bị vi phạm áp dụng chế tài.

Tuy nhiên trên thực tế, các bên ít khi thỏa thuận các trường hợp được miễn trách nhiệm trong hợp đồng, bởi lẽ việc thỏa thuận này sẽ khiến các bên viện cớ để vi phạm hợp đồng hoặc cố tình tự tạo ra tình huống để được miễn trách nhiệm.

Tư vấn pháp luật miễn phí 1900.6248 (Nguồn: Internet)

Thứ hai, trường hợp miễn trách nhiệm do sự kiện bất khả kháng

Sự kiện bất khả kháng là sự kiện xảy ra một cách khách quan không thể lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép để khắc phục.

-        Là sự kiện khách quan xảy ra sau khi ký hợp đồng. Tức là sự kiện nằm ngoài phạm vi kiểm soát của bên vi phạm hợp đồng như các hiện tượng tự nhiên (bão, lũ, sóng thần,...), các sự kiện chính trị, xã hội (đình công, bạo loạn, chiến tranh,...), ...

-        Là sự kiện xảy ra không thể sự đoán trước được. Việc đánh giá xem xét một sự kiện có xảy ra hay không được xem xét từ vị trí của một thương nhân bình thường, không xét theo năng lực của một chuyên gia chuyên sâu.

-        Là sự kiện xảy ra mà hậu quả để lại không thể khắc phục được dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép, là sự kiện xảy ra mà các bên không thể tránh được về mặt hậu quả.

Khi xảy ra các trường hợp bất khả kháng bên vi phạm có nghĩa vụ thông báo cho bên kia trong một thời gian hợp lý. Khi xảy ra trường hợp bất khả kháng, các bên có thể thoả thuận kéo dài thời hạn thực hiện nghĩa vụ hợp đồng; trừ các hợp đồng mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ có thời hạn cố định về giao hàng hoặc hoàn thành dịch vụ. Nếu các bên không có thoả thuận hoặc không thỏa thuận được thì thời hạn thực hiện nghĩa vụ hợp đồng được tính thêm một thời gian bằng thời gian xảy ra trường hợp bất khả kháng cộng với thời gian hợp lý để khắc phục hậu quả, nhưng không được kéo dài quá các thời hạn sau đây:

+ 05 tháng đối với hàng hoá, dịch vụ mà thời hạn giao hàng, cung ứng dịch vụ được thoả thuận không quá 12 tháng, kể từ khi giao kết hợp đồng;

+ 08 tháng đối với hàng hoá, dịch vụ mà thời hạn giao hàng, cung ứng dịch vụ được thoả thuận trên 12 tháng, kể từ khi giao kết hợp đồng.

Tuy nhiên, nếu sự kiện bất khả kháng kéo dài quá thời hạn nêu trên thì các bên có quyền từ chối thực hiện hợp đồng và không bên nào có quyền yêu cầu bên kia bồi thường thiệt hại. Bên từ chối thực hiện hợp đồng phải thông báo cho bên kia biết trước khi bên kia bắt đầu thực hiện các nghĩa vụ hợp đồng trong thời hạn 10 ngày

Thứ ba, trường hợp miễn trách nhiệm do hành vi vi phạm của bên vi phạm hoàn toàn do lỗi của bên bị vi phạm

Trong luật thương mại ta xác định lỗi của chủ thể có thể do vi phạm hợp đồng. Việc vi phạm hợp đồng có thể là do lỗi của bên này hay bên kia. Tuy nhiên, có trường hợp việc vi phạm của bên này lại là do lỗi của bên kia. Trong mọi trường hợp khi người vi phạm muốn được miễn trách nhiệm do không thực hiện nghĩa vụ thì họ phải chứng minh rằng mình không có lỗi, căn cứ miễn trách nhiệm trong trường hợp này phải do lỗi của bên bị vi phạm. Lỗi này có thể là hành động hoặc không hành động của bên bị vi phạm. Ngoài ra cũng có thể là một hành vi vi phạm hợp đồng của bên bị vi phạm, tức là cả hai bên đều có hành vi vi phạm hợp đồng.

Tuy nhiên pháp luật không quy định trường hợp một bên vi phạm hợp đồng do hoàn toàn lỗi của bên thứ 3, do đó trong trường hợp này tuy rằng bên bị vi phạm không có lỗi trong việc gây ra vi phạm hợp đồng những vẫn không được miễn trách nhiệm.

Thứ tư, trường hợp miễn trách nhiệm do quyết định của cơ quan có thẩm quyền mà các bên không thể biết được vào thời điểm giao kết hợp đồng

Mệnh lệnh hành chính là sự can thiệp của cơ quna Nhà nước có thẩm quyền. Điều này xảy ra bất ngờ với các bên ký kết hợp đồng và hậu quả của nó cũng thường đưa tới sự vi phạm hợp đồng của các bên tham gia. Như vậy, khi một bên do thực hiện quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền mà khi giao kết hợp đồng các bên không thể biết trước được dẫn đến hành vi vi phạm hợp đồng thì cũng có thể được miễn trách nhiệm hợp đồng. Nếu các bên đã biết về việc thực hiện quyết định của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền có thể dẫn đến vi phạm hợp đồng mà vẫn đồng ý giao kết hợp đồng thì không được áp dụng miễn trách nhiệm. Quyết định của cơ quan nhà nước phải làm phát sinh nghĩa vụ của bên vi phạm, tức là phải thực hiện hoặc không thực hiện một hành vi nhất định nào đó dẫn tới hành vi vi phạm hợp đồng.

Thứ năm, nghĩa vụ thông báo.

Để được áp dụng miễn trách nhiệm khi vi phạm hợp đồng, bên vi phạm có nghĩa vụ chứng minh và phải thông báo ngay bằng văn bản cho bên kia về trường hợp được miễn trách nhiệm và những hậu quả có thể xảy ra trong một thời gian hợp lý. Khi trường hợp miễn trách nhiệm chấm dứt, bên vi phạm hợp đồng phải thông báo ngay cho bên kia biết, nếu bên bi phạm không thông báo hoặc thông báo không kịp thời cho bên kia thì phải bồi thường thiệt hại.

CÔNG TY LUẬT TNHH QUỐC TẾ HỒNG THÁI VÀ ĐỒNG NGHIỆP 

TRÂN TRỌNG!

Hy vọng rằng sự tư vấn của chúng tôi sẽ giúp bạn lựa chọn phương án thích hợp nhất để giải quyết những vướng mắc của bạn. Nếu còn bất cứ thắc mắc gì liên quan đến sự việc bạn có thể liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng Nghiệp qua Tổng đài tư vấn pháp luật 19006248 hoặc E-mail: luathongthai@gmail.com

Trụ sở chính: LK9-38 Tổng cục 5, Tân Triều, Hà Nội (cuối đường Chiến Thắng, Thanh Xuân).

Phạm Vân.

Bạn cũng có thể tham khảo thêm thông tin các dịch vụ tư vấn  của chúng tôi:

- Dịch vụ tư vấn pháp luật dân sự trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248

- Dịch vụ tư vấn pháp luật Hình sự qua tổng đài điện thoại 1900.6248 

- Dịch vụ tư vấn pháp luật Đất đai qua tổng đài điện thoại 1900.6248 

- Dịch vụ tư vấn lao động trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248

- Dịch vụ tư vấn Hôn nhân và gia đình trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248

- Dịch vụ tư vấn Doanh nghiệp trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248

- Dịch vụ tư vấn Sở hữu trí tuệ trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248

- Dich vụ tư vấn pháp luật Thuế trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248

- Dịch vụ tư vấn pháp luật Hành chính trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248

Trân trọng cảm ơn!

Bạn cũng có thể tham khảo các bài viết khác có nội dung liên quan:

Ai có thẩm quyền ký kết hợp đồng trong công ty?  Trước khi đặt bút kỹ vào bất kỳ hợp đồng nào điều tiên quyết cần phải xem xét thẩm quyền ký kết hợp...

Thủ tục xin giấy phép thiết lập mạng xã hội  Cùng với sự phát triển của xã hội, công nghệ truyền thông 3G, 4G, các website cung cấp dịch vụ mạng...

Cán bộ, công chức, viên chức nhà nước có được góp vồn thành lập công ty không?  Theo luật doanh nghiệp mới nhất 2014, luật cán bộ, công chức, luật viên chức thì không phải tất cả...

Mời bạn đánh giá bài viết này!

Có thể bạn quan tâm?

Địa chỉ chi nhánh: Số 26 Đoàn Thị Liên, phường Phú Lợi, TP. Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương
PNV – Địa chỉ: VP 6, Linh Đàm, Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội
Email: luathongthai38@gmail.com
Hotline: 0976.933.335
Đơn vị liên kết:
- Viện Kinh tế Công nghệ Việt nam
- Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Xuất Nhập khẩu HILAP