Tình hình dịch bệnh Covid-19 tại Việt Nam ta vẫn đang có diễn biến phức tạp và chưa có dấu hiệu suy giảm dẫn đến việc ảnh hưởng đến nền kinh tế xã hội, đời sống con người. Điều này dẫn tới hệ lụy khiến cho một số thành phần người lao động không có việc làm, tiền sinh hoạt để trang trải cuộc sống cá nhân. Trường hợp của một cá nhân sau là một ví dụ điển hình cho việc không có việc làm và tiền chi tiêu dẫn đến có hành vi vi phạm pháp luật và người phạm tội sẽ phải chịu mức hình phạt ra sao sẽ được giải thích thông qua bài viết dưới đây.
I.
Diễn biến vụ việc:
Hơn
15h ngày 7/1/2022, Nam đến quầy giao dịch Ngân hàng Vietcombank trên đường Đình
Vũ (phường Đông Hải 2, Hải An, Hải Phòng) rút súng đe dọa nhân viên ngân hàng
yêu cầu đưa tiền.
Nam
khai nhận, trong quá trình khống chế nhân viên ngân hàng, Nam đã dùng "vật
gây tiếng nổ" để uy hiếp tinh thần họ.
Sau
khi cướp được hơn 3 tỷ đồng, Nam đi ra ngoài cửa ngân hàng, khống chế một lái
xe ô tô không thành. Tiếp đó, Nam dùng súng đe dọa, lấy chìa khóa xe máy của bảo
vệ ngân hàng rồi bỏ trốn về hướng cầu vượt Tân Vũ. Đây cũng là nơi Nam có hẹn một
người bạn. Sau đó, Nam bỏ lại xe máy, lên xe ô tô về nhà.
Ngày
8/1/2022, Nam lên Hà Nội. Tại Hà Nội, Nam tìm đến một cửa hàng mua xe mô tô
phân khối lớn có giá niêm yết hơn 700 triệu đồng rồi di chuyển lên Thái Nguyên.
Ngay
sau khi nhận được tin báo, Công an TP Hải Phòng phối hợp các Cục nghiệp vụ Bộ
Công an khẩn trương điều tra và truy bắt tên cướp.
Đến
23h ngày 8/1/2022, tại nhà nghỉ Bắc Sơn (phường Bắc Sơn, thị xã Phổ Yên, tỉnh
Thái Nguyên), lực lượng công an truy bắt được Nguyễn Văn Nam. Khám xét trên người
và chỗ ở của nghi phạm, lực lượng công an thu giữ được 2 khẩu súng, 40 viên đạn,
1 xe máy, 1 điện thoại và 1,2 tỷ đồng (800 triệu đồng khi khám xét ở nhà nghỉ
và 400 triệu đồng được chôn cất ở vườn sau nhà).
Kết
quả điều tra ban đầu, cơ quan công an xác định, Nguyễn Văn Nam thực hiện hành
vi cướp tài sản.
Chiều
9/1/2022, nghi phạm được di lý về Hải Phòng phục vụ công tác điều tra.
Tối
9/1/2022, Công an TP Hải Phòng cho biết, tại cơ quan công an, bước đầu, Nguyễn
Văn Nam (SN 1998, thường trú tại xã Nghĩa Lộ, Cát Hải, Hải Phòng) đã khai nhận
hành vi bịt mặt, dùng súng uy hiếp nhân viên ngân hàng để cướp tiền.
Cụ
thể, Nam khai làm nghề xăm hình nghệ thuật, di chuyển ở nhiều tỉnh, thành khu vực
phía Bắc, tập trung chủ yếu Quảng Ninh và Vĩnh Phúc. Trong thời gian không có
việc làm và tiền chi tiêu, Nam nảy sinh ý định mua súng và một số công cụ khác
để cướp tiền ngân hàng.
II.
Cơ sở pháp lý
Bộ luật Hình sự 2015.
Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ năm
2017.
II.
Nội dung tư vấn:
Đối
với hành vi của Nguyễn Văn Nam có những dấu hiệu vi phạm vào tội cướp tài sản
như sau:
-
Dùng súng uy hiếp nhân viên ngân hàng để cướp tiền.
-
Dùng súng đe dọa để lấy chìa khóa xe máy của bảo vệ ngân hàng rồi bỏ trốn.
-
Chiếm đoạt số tài sản trị giá hơn 3 tỷ đồng.
Căn cứ Điều 168 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về Tội cướp tài sản:
“1. Người nào dùng vũ lực, đe dọa
dùng vũ lực ngay tức khắc hoặc có hành vi khác làm cho người bị tấn công lâm
vào tình trạng không thể chống cự được nhằm chiếm đoạt tài sản, thì bị phạt tù
từ 03 năm đến 10 năm.
…
4.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 18 năm đến
20 năm hoặc tù chung thân:
a)
Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;
b)
Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương
cơ thể 61% trở lên hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02
người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể
của mỗi người 31% trở lên;
c)
Làm chết người;
d)
Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.
…
6.
Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng,
phạt quản chế, cấm cư trú từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn
bộ tài sản.”
=>
Như vậy hành vi chiếm đoạt số tài sản của Nguyễn Văn Nam là vượt quá mức quy định
tại điểm a Khoản 4 Điều 168 BLHS 2015 thì bị phạt tù từ 18 năm đến 20 năm hoặc
tù chung thân và còn có thể bị phạt
tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt quản chế, cấm cư trú từ 01
năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản
theo Khoản 6 của Điều luật này.
Khái
niệm vũ khí quân dụng sẽ căn cứ theo Khoản 2 Điều 3 Luật Quản lý,
sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ 2017:
“2. Vũ khí quân dụng là vũ khí được
chế tạo, sản xuất bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật, thiết kế của nhà sản xuất hợp
pháp, được trang bị cho lực lượng vũ trang nhân dân và các lực lượng khác theo
quy định của Luật này để thi hành công vụ, bao gồm:
a)
Súng cầm tay bao gồm: súng ngắn, súng trường, súng tiểu liên, súng trung liên,
súng chống tăng, súng phóng lựu.”
Như
vậy, vũ khí mà đối tượng Nam tàng trữ sẽ được tính là vũ khí quân dụng.
Ngoài
ra, Điều 304 Bộ luật Hình sự 2015 quy
định về Tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán
trái phép hoặc chiếm đoạt vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự:
“1. Người nào chế tạo, tàng trữ,
vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vũ khí quân dụng, phương
tiện kỹ thuật quân sự, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 07 năm.
…
4. Phạm
tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 15 năm đến 20 năm
hoặc tù chung thân:
a)
Làm chết 03 người trở lên;
b)
Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của
những người này 201% trở lên;
c)
Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên;
đ)
Vật phạm pháp có số lượng
đặc biệt lớn hoặc có giá trị đặc biệt lớn.
5.
Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng,
phạt quản chế hoặc cấm cư trú từ 01 năm đến 05 năm.”
Nguyễn
Văn Nam còn có hành vi tàng trữ, sử dụng vũ khí trái phép là 2 khẩu súng và 40
viên đạn khi các chiến sĩ công an truy bắt thành công và kiểm tra chỗ ở, vi phạm
quy định Khoản 1 Điều 304 BLHS 2015 là
phạt từ 1 năm đến 7 năm. Nếu
xác định chỗ súng mà Nguyễn Văn Nam đang tàng trữ là vũ khí Nam sử dụng để cướp
ngân hàng và gây thiệt hại về tài sản hơn 3 tỷ đồng thì Nguyễn Văn Nam sẽ đối
diện mức án tối đa lên đến 20 năm tù hoặc chung thân, căn cứ quy định tại điểm c Khoản 4 Điều 304 BLHS 2015 và còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng,
phạt quản chế hoặc cấm cư trú từ 01 năm đến 05 năm
theo Khoản 5 Điều luật này.
Từ
phân tích trên, ta biết rằng hình phạt tù riêng cho Nam với tội cướp tài sản là
18 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân. Đây là căn cứ để phân loại tội phạm cho
hành vi của Nam, căn cứ theo điểm d Khoản 1 Điều 9 Bộ luật
Hình sự 2015 quy định về phân loại tội phạm:
“d) Tội phạm đặc biệt nghiêm trọng
là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội đặc biệt lớn mà mức cao
nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là từ trên 15
năm tù đến 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình.”
Căn
cứ Điều 45 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về tịch
thu tài sản:
“Tịch thu tài sản là tước một phần
hoặc toàn bộ tài sản thuộc sở hữu của người bị kết án để nộp vào ngân sách nhà
nước.
Tịch
thu tài sản chỉ được áp dụng đối với người bị kết án về tội phạm nghiêm trọng,
tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng xâm phạm an ninh
quốc gia, tội phạm về ma túy, tham nhũng hoặc tội phạm khác do Bộ luật này quy
định.
Khi
tịch thu toàn bộ tài sản vẫn để cho người bị kết án và gia đình họ có
điều kiện sinh sống.”
Tài
sản của Nam sẽ bị tịch thu bao gồm:
-
Tài sản gây án: Hai khẩu súng với 40 viên đạn, 1 xe máy, 1 điện thoại và 1,2 tỷ
đồng.
-
Tài sản có được bằng tiền cướp ngân hàng: Chiếc xe Kawasaki ZX10R Ninja giá trị
700 triệu đồng.
-
Tài sản hiện có thuộc quyền sở hữu của Nam.
=>
Số tài sản như chiếc xe Nam mua và số tiền còn lại sẽ phải trao trả lại cho
ngân hàng với đúng giá trị thiệt hại, tổn thất mà Nam đã gây ra. Ngân hàng sẽ
nhận lại chiếc xe hoặc có thể liên hệ với nơi đã bán chiếc xe cho Nam để hoàn lại
số tiền đã mua, tuy nhiên sẽ bị trừ đi một số chi phí do đã đưa vào sử dụng. Còn
số tài sản hiện có của Nam (bao gồm tài
sản dùng để gây án) sẽ bị tịch thu để nộp vào ngân sách nhà nước nhưng việc tịch
thu có giới hạn, vẫn tạo điều kiện để cho người bị kết án và gia đình người đó
có điều kiện sinh sống.
CÔNG TY LUẬT TNHH QUỐC TẾ HỒNG THÁI VÀ ĐỒNG NGHIỆP
TRÂN TRỌNG!
Hy vọng rằng sự tư vấn của chúng tôi sẽ giúp bạn lựa chọn phương
án thích hợp nhất để giải quyết những vướng mắc của bạn. Nếu còn bất cứ thắc mắc
gì liên quan đến sự việc bạn có thể liên hệ với các Luật sư chuyên
gia của Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng Nghiệp qua Tổng đài tư vấn pháp luật:
0976933335 – 0982033335 hoặc
E-mail: luathongthai@gmail.com
Trụ sở chính: LK9-38 Tổng cục 5, Tân Triều, Hà Nội (cuối đường
Chiến Thắng, Thanh Xuân).