Thư tín dụng (L/C) trong giao dịch thương mại quốc tế

Giao dịch trong lĩnh vực thương mại quốc tế luôn là một cơ hội hấp dẫn đối với các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Tuy nhiên, hoạt động này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro do khoảng cách địa lý gây khó khăn trong việc xác minh mức độ an toàn và tin cậy của đối tác. Để hạn chế rủi ro và đảm bảo quyền lợi cho các bên, phương thức thanh toán bằng thư tín dụng (Letter of Credit - L/C) đã ra đời và ngày càng được ưa chuộng trong thực tiễn giao dịch quốc tế. Vậy thư tín dụng là gì? Đặc điểm và quy định pháp luật liên quan đến phương thức thanh toán này như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan và chi tiết về L/C.

1. Thư tín dụng (L/C) là gì?

Theo khoản 15 Điều 4 Luật Các tổ chức tín dụng năm 2010, thư tín dụng là một trong những hình thức cung ứng dịch vụ thanh toán của ngân hàng thông qua tài khoản khách hàng, bao gồm: séc, lệnh chi, ủy nhiệm chi, nhờ thu, thẻ ngân hàng, thư tín dụng và các dịch vụ khác.

Hiểu một cách cụ thể, thư tín dụng (L/C) là cam kết bằng văn bản do ngân hàng (theo yêu cầu của bên mua – người nhập khẩu) phát hành nhằm đảm bảo thanh toán một số tiền nhất định cho bên bán (người xuất khẩu) trong một khoảng thời gian xác định, khi người bán xuất trình đầy đủ bộ chứng từ phù hợp với các điều kiện trong L/C.

2. Đặc điểm của phương thức thanh toán bằng thư tín dụng

• L/C là giao dịch độc lập với hợp đồng ngoại thương: Ngân hàng chỉ căn cứ vào bộ chứng từ, không liên quan đến việc hàng hóa thực tế có được giao hay không.
• Giao dịch được thực hiện giữa người xuất khẩu và ngân hàng phát hành (đại diện người nhập khẩu): Ngân hàng đóng vai trò trung gian đảm bảo quyền lợi cho cả hai bên.
• Đảm bảo an toàn và hạn chế rủi ro thanh toán: Bên xuất khẩu sẽ nhận được tiền nếu xuất trình đúng và đủ chứng từ, trong khi bên nhập khẩu chỉ thanh toán khi hàng hóa được giao đúng yêu cầu.

3. Các loại thư tín dụng phổ biến

Một số hình thức L/C thường gặp trong thương mại quốc tế bao gồm:

• L/C có thể hủy bỏ (Revocable L/C)
• L/C không thể hủy ngang (Irrevocable L/C)
• L/C có xác nhận (Confirmed L/C)
• L/C chuyển nhượng (Transferable L/C)
• L/C giáp lưng (Back-to-back L/C)
• L/C tuần hoàn (Revolving L/C)
• L/C dự phòng (Standby L/C)
• L/C đối ứng (Reciprocal L/C)
• L/C có điều khoản đỏ (Red clause L/C)

4. Các chủ thể tham gia thanh toán L/C

Quá trình thanh toán thông qua thư tín dụng thường bao gồm bốn chủ thể chính:

• Ngân hàng phát hành: Là ngân hàng đại diện cho người nhập khẩu, có trách nhiệm mở L/C.
• Người nhập khẩu: Bên mua hàng hóa, đề nghị ngân hàng phát hành L/C.
• Người xuất khẩu: Bên bán hàng, nhận L/C và cung cấp hàng hóa.
• Ngân hàng thông báo: Là ngân hàng đại lý, chuyển giao L/C từ ngân hàng phát hành đến người xuất khẩu và có thể xác nhận thanh toán.

5. Quy định pháp luật về thanh toán bằng thư tín dụng

a) Quy định chung

Theo Quyết định số 802/TTg năm 1997 và Thông tư 07/1997/TT-NHNN7, pháp luật Việt Nam đưa ra một số quy định cơ bản như sau:

• Doanh nghiệp nhập khẩu được phép mở thư tín dụng trả chậm và phải tuân thủ đầy đủ nghĩa vụ thanh toán đúng hạn.
• Trong trường hợp doanh nghiệp không thanh toán đúng hạn, ngân hàng bảo lãnh phải thanh toán thay, sau đó sẽ thu hồi khoản nợ từ doanh nghiệp.
• Khoản nợ này không tính vào hạn mức tín dụng của doanh nghiệp nhưng được theo dõi và xử lý theo quy định.
• Nếu doanh nghiệp sử dụng vốn sai mục đích, phải hoàn trả số tiền đã được ngân hàng thanh toán thay, đồng thời bị áp dụng lãi suất nợ quá hạn và có thể bị xử lý tài sản đảm bảo.

b) Quy định về chuyển giao nghĩa vụ bảo lãnh

Căn cứ Điều 4 Quyết định số 802/TTg và Khoản 7 Thông tư 07/1997/TT-NHNN7:

• Tổ chức, cá nhân đứng ra bảo lãnh cho doanh nghiệp mở L/C trả chậm phải có nghĩa vụ thanh toán thay nếu doanh nghiệp không thể thực hiện nghĩa vụ tài chính khi đến hạn.
• Nếu tổ chức bảo lãnh không hoàn thành nghĩa vụ, ngân hàng có quyền xử lý tài sản đảm bảo theo quy định pháp luật.

c) Quy định xử lý tài sản

Ngân hàng thương mại được phép phát mại tài sản, hàng hóa đã được doanh nghiệp thế chấp, cầm cố nhằm đảm bảo cho khoản vay mở L/C hoặc được bảo lãnh thanh toán, trong trường hợp doanh nghiệp mất khả năng thanh toán.

Thư tín dụng (L/C) là một công cụ thanh toán quan trọng và an toàn trong giao dịch thương mại quốc tế, giúp bảo vệ quyền lợi của cả người mua và người bán. Việc nắm rõ bản chất, quy trình thanh toán, cũng như các quy định pháp luật liên quan sẽ giúp doanh nghiệp chủ động phòng tránh rủi ro và tận dụng hiệu quả phương thức này trong hoạt động kinh doanh quốc tế.

          Nếu bạn gặp khó khăn trong các vấn đề pháp lý liên quan đến giấy phép PCCC, Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng nghiệp luôn sẵn sàng hỗ trợ. Với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, chúng tôi cam kết mang lại những giải pháp pháp lý hiệu quả nhất. Liên hệ ngay 0976933335 - 0982033335 hoặc qua E-mail: luathongthai@gmail.com để được hỗ trợ nhanh nhất.

Trụ sở chính: LK9-38 Tổng cục 5, Tân Triều, Hà Nội (cuối đường Chiến Thắng, Thanh Xuân).

Bạn cũng có thể tham khảo thêm thông tin các dịch vụ tư vấn của chúng tôi:

- Dịch vụ Luật sư lĩnh vực dân sự - 0976.933.335

- Dịch vụ Luật sư lĩnh vực Hình sự - 0982.033.335

- Dịch vụ pháp lý lĩnh vực Đất đai - 0976.933.335

- Dịch vụ tư vấn nhân sự và quản lý lao động - 0988.587.987

- Dịch vụ pháp lý lĩnh vực Doanh Nghiệp -  0962.893.900

- Dịch vụ Luật sư lĩnh vực Hôn nhân và gia đình - 0976.933.335

Mời bạn đánh giá bài viết này!

Có thể bạn quan tâm?

Địa chỉ chi nhánh: Số 26 Đoàn Thị Liên, phường Phú Lợi, TP. Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương
PNV – Địa chỉ: VP 6, Linh Đàm, Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội
Email: luathongthai38@gmail.com
Hotline: 0976.933.335
Đơn vị liên kết:
- Viện Kinh tế Công nghệ Việt nam
- Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Xuất Nhập khẩu HILAP