Theo quy định tại Điều 162 Bộ luật hình sự hiện hành, với hành vi sa thải người lao động trái pháp luật, người sa thải có thể bị phạt tiền lên đến 200.000.000 đồng và bị phạt tù từ 03 tháng đến 03 năm.
Căn cứ theo Điều 162 Bộ luật hình sự 2015 quy định:
Điều 162. Tội buộc công chức, viên chức thôi việc hoặc sa thải người lao động trái pháp luật
1. Người nào vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác mà thực hiện một trong các hành vi sau đây làm cho người bị thôi việc, người bị sa thải hoặc gia đình họ lâm vào tình trạng khó khăn hoặc dẫn đến đình công, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm:
a) Ra quyết định buộc thôi việc trái pháp luật đối với công chức, viên chức;
b) Sa thải trái pháp luật đối với người lao động;
c) Cưỡng ép, đe dọa buộc người lao động, công chức, viên chức phải thôi việc.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 03 năm:
a) Đối với 02 người trở lên;
b) Đối với phụ nữ mà biết là có thai;
c) Đối với người đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi;
d) Làm người bị buộc thôi việc, người bị sa thải tự sát.
3. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
- Trách nhiệm hình sự theo tội này là trách nhiệm của “Người thực hiện việc sa thải”. Người thực hiện việc sa thải có thể là người ký quyết định sa thải hoặc những người có thẩm quyền quyết định hình thức kỷ luật sa thải tùy thuộc theo quy định của pháp luật.
- Trình tự, thủ tục sa thải người lao động được quy định tại Điều 123 Bộ luật Lao động 2012:
Điều 123 BLLĐ. Nguyên tắc, trình tự xử lý kỷ luật lao động :
1. Việc xử lý kỷ luật lao động được quy định như sau:
a) Người sử dụng lao động phải chứng minh được lỗi của người lao động;
b) Phải có sự tham gia của tổ chức đại diện tập thể lao động tại cơ sở;
c) Người lao động phải có mặt và có quyền tự bào chữa, nhờ luật sư hoặc người khác bào chữa; trường hợp là người dưới 18 tuổi thì phải có sự tham gia của cha, mẹ hoặc người đại diện theo pháp luật;
d) Việc xử lý kỷ luật lao động phải được lập thành biên bản.
2. Không được áp dụng nhiều hình thức xử lý kỷ luật lao động đối với một hành vi vi phạm kỷ luật lao động.
3. Khi một người lao động đồng thời có nhiều hành vi vi phạm kỷ luật lao động thì chỉ áp dụng hình thức kỷ luật cao nhất tương ứng với hành vi vi phạm nặng nhất.
4. Không được xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động đang trong thời gian sau đây:
a) Nghỉ ốm đau, điều dưỡng; nghỉ việc được sự đồng ý của người sử dụng lao động;
b) Đang bị tạm giữ, tạm giam;
c) Đang chờ kết quả của cơ quan có thẩm quyền điều tra xác minh và kết luận đối với hành vi vi phạm được quy định tại khoản 1 Điều 126 của Bộ luật này;
d) Lao động nữ có thai, nghỉ thai sản; người lao động nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi.
5. Không xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động vi phạm kỷ luật lao động trong khi mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình.
Như vậy, trong trường hợp việc sa thải người lao động không được thực hiện đúng quy định về nguyên tắc, trình tự thủ tục cũng như không được áp dụng đúng các căn cứ được phép sa thải người lao động theo quy định trên thì hành vi sa thải người lao động là trái pháp luật.
- Người sa thải có mục đích là vì vụ lợi cá nhân hoặc động cơ cá nhân khác. Đối với trường hợp cấu thành tội danh này, người ký quyết định sa thải hoặc quyết định sa thải người lao động trái pháp luật phải vì mục đích vụ lợi cá nhân hoặc vì các động cơ cá nhân khác mà cố ý sa thải người lao động.
- Sa thải là một trong các hình thức kỷ luật mà người sử dụng lao động được quyền áp dụng để kỷ luật người lao động khi có các căn cứ theo quy định tại Điều 126 Bộ luật lao động 2012 và phải tuân thủ theo đúng trình tự luật định.
Tuy nhiên, sa thải là một biện pháp mang tính chất kỷ luật nặng nề, bởi lẽ việc sa thải người lao động ngoài việc làm cho người lao động mất quyền lợi, mất việc làm còn có thể làm người lao động và gia đình của họ rơi vào hoàn cảnh khó khăn. Người ra quyết định sa thải còn có khả năng phải chịu trách nhiệm hình sự nếu quyết định sa thải của mình cấu thành tội theo các phân tích trên.
Do đó, người sử dụng lao động cần xem xét và cân nhắc trước khi thực hiện hành vi sa thải. Khi áp dụng biện pháp kỷ luật sa thải, người sử dụng lao động cũng như người có thẩm quyền quyết định phải thực hiện việc kỷ luật sa thải phải căn cứ trên các trường hợp được áp dụng biện pháp sa thải cũng như phải tuân thủ theo đúng trình tự thủ tục luật định để xem xét một cách toàn diện và không bỏ sót quyền lợi của người lao động trước khi quyết định sa thải, kể cả trong trường hợp người lao động có hành vi có lỗi.
CÔNG TY LUẬT TNHH QUỐC TẾ HỒNG THÁI VÀ ĐỒNG NGHIỆP TRÂN TRỌNG!
Luật sư tư vấn Luật Lao động, gọi: 19006248
Để có ý kiến tư vấn chính xác và cụ thể hơn, Quý vị vui lòng liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng Nghiệp qua Tổng đài tư vấn pháp luật 19006248 hoặc E-mail: luathongthai@gmail.com Trụ sở chính:
LK9-38 Tổng cục 5, Tân Triều, Hà Nội (cuối đường Chiến Thắng, Thanh Xuân)