Phí thuê Luật sư khởi kiện, bên thua có phải chịu không?

  Căn cứ Điều 13 Bộ luật dân sự 2015 về Bồi thường thiệt hại thì “Cá nhân, pháp nhân có quyền dân sự bị xâm phạm được bồi thường toàn bộ thiệt hại, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.”

  Căn cứ vào Điều 301 Luật thương mại 2005 về bồi thường thiệt hại liên quan đến hợp đồng kinh tế quy định “Bồi thường thiệt hại là việc mà bên gây ra thiệt hại, vi phạm nghĩa vụ phải thực hiện trong hợp đồng phải bồi thường những tổn thất, thiệt hại cho bên bị vi phạm."

Như vậy theo quy định hiện hành thì phí thuê luật sư khởi kiện không phải là thiệt hại phát sinh từ hành vi vi phạm hợp đồng, hành vi xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp. Do vậy, áp dụng nguyên tắc tôn trọng thỏa thuận của các bên thì khoản phí này chỉ được yêu cầu đối tác thanh toán khi: (i) Có thỏa thuận của các bên về khoản phí thuê luật sư trong hợp đồng; (ii) Trong quá trình khởi kiện đối tác đồng ý thanh toán phí thuê luật sư nếu mình thua kiện.

Thông thường phí luật sư có thể xác định theo:

-   Mức thù lao cố định;

-   Mức thù lao theo giá trị phần trăm kết quả đạt được;

-   Mức thù lao có một phần cố định tính theo kết quả.

Hợp đồng dịch vụ luật sư, hóa đơn công ty luật xuất cho khách hàng sẽ là căn cứ chứng minh khoản phí thuê luật sư khách hàng phải trả để từ đó làm căn cứ yêu cầu.

   Tòa án nhân dân tối cao có công văn số 01/2017 ngày 07/4/2017 giải đáp một số vấn đề nghiệp vụ của Tòa án các địa phương, trong đó tại mục 7, Phần IV đã hướng dẫn thực hiện nội dung như sau: “Tòa án chấp nhận việc nguyên đơn thay đổi, bổ sung yêu cầu khởi kiện nếu việc thay đổi, bổ sung được thực hiện trước thời điểm mở phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải."

Tại phiên họp và sau phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải thì Tòa án chỉ chấp nhận việc đương sự thay đổi yêu cầu khởi kiện nếu việc thay đổi yêu cầu của họ không vượt quá phạm vi khởi kiện ban đầu”.

   Khoản 1 Điều 244 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 quy định: Hội đồng xét xử chấp nhận việc thay đổi, bổ sung yêu cầu của đương sự nếu việc thay đổi, bổ sung yêu cầu của họ không vượt quá phạm vi  yêu cầu khởi kiện, yêu cầu phản tố, yêu cầu độc lập ban đầu.

Như vậy yêu cầu bên đối phương phải chịu phí thuê luật sư phải được đưa ra ngay trong đơn khởi kiện gửi tới Tòa án. Riêng đối với việc khởi kiện tại Trung tâm trọng tài thì đương sự có quyền nộp đơn khởi kiện bổ sung nên yêu cầu khởi kiện có thể thay đổi linh hoạt hơn thủ tục khởi kiện tại Tòa án rất nhiều.