Từ 1/7/2021, khi người dân đăng ký thay đổi thông tin trong hộ khẩu, công an sẽ cập nhật vào trong Cơ sở dữ liệu về cư trú và thu hồi sổ hộ khẩu giấy. Việc thu hồi đã bắt đầu được triển khai gây e ngại, hoang mang cho rất nhiều người dân trên cả nước. Vậy pháp luật quy định như thế nào về vấn đề này? Sau đây, Luật sư Đinh Nguyên – Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng nghiệp sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn những quy định pháp luật liên quan đến việc thu hồi sổ hộ khẩu.
I.
Căn cứ pháp lý
- Luật Cư trú 2020- Thông tư
55/2021/TT-BCA
II.
Nội dung tư vấn
Theo quy định tại Điều 38
Luật Cư trú 2020:
“Điều 38. Điều khoản
thi hành
1. Luật này có hiệu lực
thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2021.
….
3. Kể từ ngày Luật này
có hiệu lực thi hành, Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú đã được cấp vẫn được sử dụng và có
giá trị như giấy tờ, tài liệu xác nhận về cư trú theo quy định của Luật này cho
đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2022.
Trường hợp thông tin
trong Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú khác với thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú
thì sử dụng thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú.
Khi công dân thực
hiện các thủ tục đăng ký cư trú dẫn đến thay đổi thông tin trong Sổ hộ khẩu, Sổ
tạm trú thì cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm thu hồi Sổ hộ khẩu, Sổ tạm
trú đã cấp, thực hiện điều chỉnh, cập nhật thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư
trú theo quy định của Luật này và không cấp mới, cấp lại Sổ hộ khẩu, Sổ tạm
trú.”
Mới đây, vào ngày
15/5/2021, Bộ Công an cũng đã ban hành Thông tư số 55/2021/TT-BCA để hướng dẫn cụ thể về quy định này. Cụ thể, tại
điều 26 Thông tư số 55/2021/TT-BCA có quy định:
“Điều
26. Hiệu lực thi hành và quy định chuyển tiếp
1. Thông tư này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01
tháng 7 năm 2021...
2. Khi công dân thực hiện các thủ tục
đăng ký thường trú, điều chỉnh thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú, tách hộ,
xóa đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú, gia hạn tạm trú, xóa đăng ký tạm trú
dẫn đến thay đổi thông tin trong Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú thì cơ quan đăng ký cư
trú có trách nhiệm thu hồi Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú đã cấp, thực hiện điều chỉnh,
cập nhật thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú theo quy định của Luật Cư
trú và không cấp mới, cấp lại Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú.
3. Cơ quan đăng ký cư trú có trách
nhiệm chuyển Sổ hộ khẩu đã thu hồi kèm hồ sơ đăng ký cư trú vào tàng thư hồ sơ
cư trú và bảo quản, lưu trữ Sổ tạm trú đã thu hồi theo quy định.”
Như vậy, từ ngày
01/7/2021, công dân thực hiện các thủ tục đăng ký cư trú dẫn đến thay đổi thông
tin trong Sổ hộ khẩu, sổ tạm trú thì sẽ bị thu hồi sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã cấp;
những thông tin trong sổ giấy sẽ được cập nhật trong Cơ sở dữ liệu về cư trú. Cụ thể,
khi công dân thực hiện các thủ tục về cư trú dẫn đến thay đổi thông tin trong sổ hộ khẩu, sổ
tạm trú đã được cấp trước đó thì Cơ quan đăng ký cư trú có
trách nhiệm thu hồi sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã cấp, thực hiện điều chỉnh, cập nhật
thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú theo quy định pháp luật và không cấp
mới, cấp lại sổ hộ khẩu, sổ tạm trú. Các thủ tục về cư trú dẫn đến thay đổi
thông tin trong sổ hộ khẩu, sổ tạm trú sẽ bị tu hồi sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy
bao gồm 07 trường hợp sau:
- Thực hiện các thủ tục đăng ký thường
trú
- Thực hiện điều chỉnh thông tin trong
Cơ sở dữ liệu về cư trú
- Thực hiện tách hộ
- Thực hiện xóa đăng ký thường trú
- Thực hiện đăng ký tạm trú
- Thực hiện gia hạn tạm trú
- Thực hiện xóa đăng ký tạm trú.
Việc thu hồi sổ hộ khẩu, sổ tạm trú chỉ
diễn ra đối với trường hợp người dân đi làm những thủ tục nêu trên, đối với
những trường hợp khác, người dân vẫn sử dụng sổ bình thường cho đến 1/1/2023, sổ
hộ khẩu, sổ tạm trú sẽ chính thức bị xóa bỏ hoàn toàn.
Trên thực tế, việc thu hồi sổ hộ khẩu
khiến cho không ít người dân hoang mang, e ngại; bởi họ không biết đối với
những thủ tục hành chính yêu cầu sổ hộ khẩu như công chứng, đăng ký kết hôn, ly
hôn…, nay sổ hộ khẩu giấy đã bị thu hồi thì liệu người dân còn có thể thực hiện
được những thủ tục ấy hay không? Khi thực hiện thì cần chuẩn bị những giấy tờ
gì thay thế?
Theo Bộ Công an, khi
thay thế việc đăng ký, quản lý thường trú từ phương thức thủ công bằng sổ giấy
sang phương thức quản lý bằng công nghệ thông tin thì cảnh sát quản lý cư trú
sẽ sử dụng mã số định danh cá nhân (số căn cước công dân) để truy cập, cập
nhật, điều chỉnh trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Thông tin về nơi thường
trú của mỗi công dân là dữ liệu số được cập nhật, điều chỉnh trên Cơ sở dữ liệu
quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu về cư trú. Việc đổi mới này giúp người dân
không cần mang theo các loại giấy tờ có chứa thông tin cá nhân đã thể hiện trên
Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cũng như không phải sao y chứng thực các loại
giấy tờ này khi thực hiện thủ tục hành chính hoặc tham gia giao dịch dân sự mà
chỉ cần mang theo thẻ căn cước công dân hoặc cung cấp mã số định danh cá nhân
cho cơ quan chức năng. Chính vì vậy, người dân có thể hoàn toàn yên tâm, không cần
hoang mang, lo lắng đối với việc bị thu hồi sổ hộ khẩu.
Như vậy, từ ngày
1/7/2021, người dân có thể không cần cầm sổ hộ khẩu giấy đi giao dịch mà chỉ
cần mang theo thẻ căn cước công dân hoặc cung cấp mã số định danh cá nhân cho
cơ quan chức năng, thậm chí người dân có thể ngồi tại nhà khai báo thủ tục cư
trú trực tuyến; người dân hoàn toàn có thể yên tâm khi bị cơ quan nhà nước thu
hồi sổ hộ khẩu.
Trên đây là những giải
đáp của Luật sư Đinh Nguyên – Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng
nghiệp về vấn đề thu hồi sổ hộ khẩu. Quý bạn đọc có bất kỳ thắc mắc gì liên
quan đến pháp luật, vui lòng liên hệ: 0982.033.335 hoặc E-mail: luathongthai@gmail.com để được giải đáp kịp thời. Trân trọng!
Hoàng Thảo
Trụ sở chính: LK9-38 Tổng cục 5, Tân Triều, Hà Nội (cuối đường Chiến Thắng, Thanh Xuân).