Ảnh chó thả rông
gây nguy hiểm tại đường phố
I.
Căn cứ pháp lý:
-
Bộ
luật dân sự 2015.
-
Bộ
luật hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung 2017).
-
Luật
chăn nuôi 2018.
-
Các văn bản hướng dẫn, bổ sung khác.
II. Nội
dung:
Đầu
tiên ta tìm hiểu rõ, vậy súc vật theo luật quy định là gì?
Theo luật chăn nuôi 2018 có định nghĩa vật nuôi gồm: gia
súc, gia cầm và động vật khác trong chăn nuôi thuộc quyền sở hữu của con người.
Gia súc và gia cầm hoàn toàn là những loài động vật hoang
dã đã được con người thuần hóa, chăn nuôi với nhiều mục đích, nên có thể coi vật
nuôi có tên gọi khác là súc vật.
Đối tượng phải chịu trách nhiệm khi có trường hợp vật
nuôi gây thiệt hại thuộc các trường hợp pháp luật quy định cụ thể là những đối
tượng chủ sở hữu của vật nuôi đó.
VD: Chủ sở hữu thả rông chó mèo khiến chó mèo cắn, tấn
công hoặc gây tai nạn cho người khác thì chủ sở hữu phải chịu trách nhiệm cho
hành vi thả chó mèo để rông gây ra hậu quả đó. Đối với trường hợp động vật vô
chủ gây thiệt hại thì không có đối tượng trực tiếp chịu trách nhiệm cho thiệt hại
gây ra (vẫn tồn tại các trách nhiệm khác như: Ban quản lý nhà không đảm bảo an
ninh,...).
Các trách nhiệm pháp lý mà chủ sở hữu vật nuôi gây thiệt hại:
Trách nhiệm
dân sự mà chủ sở hữu vật nuôi gây thiệt hại phải chịu:
Bộ luật dân sự
2015 có quy định cụ thể tại điều 603 về các trường hợp phải bồi thường thiệt
hai do súc vật gây ra gồm ba trường hợp:
-
Trường
hợp chủ sở hữu để súc vật gây thiệt hại thì chủ sở hữu vật nuôi sẽ phải chịu
trách nhiệm.
-
Trường
hợp chứng minh hoàn toàn lỗi thuộc về bên thứ ba khi để súc vật gây thiệt hại
thì bên chịu trách nhiệm hoàn toàn thuộc về bên thứ ba. Trong trường hợp này nếu
chủ sở hữu súc vật và bên thứ ba đồng thời có lỗi thì hai bên sẽ cùng liên đới
chịu trách nhiệm.
-
Trường
hợp súc vật bị chiếm giữ, sử dụng trái pháp luật gây thiệt hại thì người chiếm
giữ trái phép phải chịu trách nhiệm. Trong trường hợp nếu chủ sở hữu súc vật có
lỗi trong việc để súc vật bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật thì phải liên đới
chịu trách nhiệm.
Đánh giá theo
yếu tố nguyên nhân -- hậu quả để làm căn cứ xác định các đối tượng phải chịu trách nhiệm. Việc đánh giá
thể hiện cụ thể nhất trong trường hợp thứ ba khi chứng minh được lỗi của chủ sở
hữu trong việc để súc vật bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật sẽ phải liên đới
chịu trách nhiệm. Việc để xảy ra thiệt hại gây ra bởi súc vật có xuất phát
nguyên nhân từ hành vi lỗi của chủ sở hữu súc vật nên phải liên đới chịu trách
nhiệm đúng theo nguyên tắc của pháp luật Việt Nam. VD: Việc chủ sở hữu biết chó
nhà mình rất nguy hiểm nhưng khi có người khác dắt nó ra ngoài đường và không sử
dụng rọ mõm con chó vẫn thoải mái để bên chiếm hữu sử dụng thực hiện tiếp hành
vi. Đến khi có thiệt hại do con chó gây ra thì bản thân chủ sở hữu cũng sẽ bị liên
đới chịu trách nhiệm.
Theo Điều 601
Bộ luật dân sự 2015 quy định về “Bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ
gây ra” đã bổ sung thêm các trường hợp bồi thường thiệt hại có liên quan đến việc
chủ sở hữu vật nuôi hung dữ. Dù vật nuôi hay súc vật đã được con người thuần
hóa nuôi dưỡng và sinh sống cùng con người nhưng bản chất của chúng vẫn là động
vật hoang dã nên vẫn được coi một số loài là thú dữ như chó, trăn, rắn,... Người
sở hữu những loài vật nuôi nguy hiểm này cũng được coi là chủ sở hữu nguồn nguy
hiểm cao độ. Khi vật nuôi là thú dữ gây thiệt hại thì hoàn toàn phải bồi thường
thiệt hại dù là không có lỗi của chủ thể trừ những trường hợp pháp luật quy định
(lỗi hoàn toàn do người bị hại và trong hoàn cảnh bắt buộc). 
Ảnh minh họa
Khi vật nuôi gây thiệt hại thì chủ sở hữu có bị truy cứu trách nhiệm hình sự
không?
Theo Bộ luật
hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung 2017), khi chủ sở hữu vật nuôi sử dụng vật nuôi
như công cụ thể thực hiện hành vi vi phạm luật hình sự của bản thân như tước đoạt
mạng sống người khác, đầu độc,... thì khi phân tích các yếu tố cấu thành tội phạm
hoàn toàn phù hợp để truy cứu trách nhiệm hình sự với hành vi bản thân đã gây
ra. VD: Chỉ huy vật nuôi của bản thân tấn công làm nạn nhân chết.
Trong một số
trường hợp dù không cố ý mong muốn hậu quả xảy ra như thả chó đi dạo, chó lao
vào tấn công làm chết người thì hoàn toàn vẫn có khả năng phải chịu trách nhiệm
hình sự. Theo điều 128 BLHS 2015 quy định
về tội “Vô ý làm chết người” thì người nào vô ý làm chết người có thể sẽ phải
chịu phạt tù đến 5 năm hoặc 10 năm đối với việc làm chết 2 người trở lên. Sự tấn
công của thú nuôi dù là chủ sở hữu biết là nguy hiểm cho xã hội có thể để lại hậu
quả chết người nhưng tự tin là thú vật không tấn công hoặc có thể ngăn ngừa được.
Xét trên yếu tố cấu thành tội phạm đặc biệt là yếu tố chủ quan sẽ có thể đánh
giá đã vi phạm tội “Vô ý làm chết người”.
Ngoài ra còn
các xử phạt khác liên quan đến việc điều khiển, dắt súc vật vi phạm quy tắc
giao thông đường bộ quy đinh tại Điều 10 Nghị định 100/2019/NĐ-CP.
Một việc tưởng
như rất nhỏ và không mang nhiều tính chất nguy hiểm cho xã hội nhưng hậu quả
mang lại thực sự không hề nhỏ. Nhiều cá nhân thiếu kiến thức pháp luật chỉ coi
thiệt hại do vật nuôi mang tính yếu tố dân sự hoàn toàn không sở hữu yếu tố
hình sự mà không hề biết dù là một sự chủ quan, thiếu hiểu biết cũng có thể khiến
bản thân phải chịu những trách nhiệm không đáng có.
Thái Phạm.
Hi vọng
rằng qua bài viết bên trên, quý khách hàng đã có cái nhìn toàn diện về vấn đang
bàn luận. Công ty Luật Hồng Thái cung cấp dịch vụ pháp lý để cùng đồng hành với
những vấn đề pháp lý của Quý khách hàng. Nếu còn bất cứ thắc mắc gì liên quan đến
sự việc bạn có thể liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Quốc
tế Hồng Thái và Đồng Nghiệp qua Tổng đài tư vấn pháp luật 0982.033.335 hoặc Email: luathongthai@gmail.com
Trụ sở chính: LK9-38 Tổng cục 5, Tân Triều,
Hà Nội (cuối đường Chiến Thắng, Thanh Xuân).
Địa chỉ chi nhánh: VP6 - Linh Đàm - Hoàng Mai
- Hà Nội
Bạn cũng có thể tham khảo thêm thông tin các
dịch vụ tư vấn của chúng tôi:
- Dịch vụ Luật sư lĩnh vực dân sự
- 0982.033.335
- Dịch vụ Luật sư lĩnh vực Hình sự
- 0982.033.335
- Dịch vụ pháp lý lĩnh vực Đất đai
- 0982.033.335
- Dịch vụ tư vấn nhân sự và quản lý lao động
- 0988.587.987
- Dịch vụ pháp lý lĩnh vực Doanh Nghiệp
– 0962.893.900
-
Dịch vụ Luật sư lĩnh vực Hôn nhân và gia đình - 0982.033.335
Trân trọng cảm ơn!