Quá trình hội nhập quốc tế cùng với việc xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đã tạo ra những tiền đề và thuận lợi quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội ở nước ta. Các quyền về tài sản của công dân ngày càng được pháp luật tôn trọng và bảo vệ, trong đó có quyền về thừa kế. Trong bài viết này, hãy cùng Luật Hồng Thái tìm hiểu về các trường hợp thừa kế theo pháp luật nhé!
Điều 650 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định các trường hợp
thừa kế theo pháp luật, áp dụng trong các trường hợp sau đây:
Thứ nhất, áp dụng thừa kế theo pháp luật trong các
trường hợp không có di chúc
Pháp luật ưu tiên, tôn trọng ý chí của người lập di chúc,
tuy nhiên, đối với trường hợp người chết không để lại di chúc thì sẽ áp dụng thừa
kế theo pháp luật. Không có di chúc là trường hợp mà người để lại di sản không
lập di chúc hoặc có lập di chúc nhưng chính họ đã tiêu hủy hoặc tuyên bố hủy bỏ
di chúc đã lập. Người chết có để lại di chúc nhưng kể từ thời điểm mở thừa kế,
bản di chúc đã bị thất lạc hoặc bị hư hại đến mức không thể thực hiện được đầy
đủ ý chí của người lập di chúc, không có cơ sở để nắm bắt được mong muốn của
người để lại di sản và cũng không có bằng chứng nào chứng minh được ý nguyện
đích thực của người lập di chúc về việc di chúc bị thất lạc, hư hại.
Thứ hai, áp dụng thừa kế theo pháp luật trong trường hợp
có di chúc nhưng di chúc không hợp pháp
Di chúc không hợp pháp là di chúc không đáp ứng đủ các điều
kiện theo quy định của Điều 630 Bộ Luật dân sự năm 2015:
- Người lập di chúc không còn minh mẫn, sáng suốt trong
khi lập di chúc, bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép; Nội dung của di chúc vi phạm điều
cấm của luật, trái đạo đức xã hội, hình thức di chúc trái quy định của pháp
luật.
- Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười
tám tuổi không được lập thành văn bản và không được cha, mẹ hoặc người giám hộ
đồng ý về việc lập di chúc. Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của
người không biết chữ không được người làm chứng lập thành văn bản, không
được công chứng, chứng thực.
- Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực
nhưng không có đủ các điều kiện quy định tại Khoản 1 Điều 630 Bộ luật Dân sự;
Di chúc miệng không được coi là hợp pháp nếu người
di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt không đủ ít nhất hai
người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng,
người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày
làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc
không được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ
ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.
Thứ ba, áp dụng thừa kế theo pháp luật trong trường hợp
những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người
lập di chúc, cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc không còn vào thời
điểm mở thừa kế
Nếu toàn bộ những người thừa kế theo di chúc chết trước
hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc, các cơ quan, tổ chức được hưởng
di sản theo di chúc đều không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế, thì toàn bộ
di sản của người lập di chúc được dịch chuyển toàn bộ cho những người thừa kế
theo pháp luật của người đó.
Nếu chỉ có một hoặc một số người thừa kế chết trước hoặc
chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng di sản
theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế thì chỉ phần di sản
liên quan đến họ mới được áp dụng thừa kế theo pháp luật. Đối với những người
còn sống, cơ quan, tổ chức được nhận di sản thừa kế vẫn còn tồn tại vào thời điểm
mở thừa kế thì phần di sản liên quan tới những người này vẫn được áp dụng thừa
kế theo di chúc.
Thứ tư, áp dụng thừa kế theo pháp luật trong trường hợp
những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng
di sản hoặc từ chối nhận di sản
Người thừa kế theo di chúc không có quyền hưởng di sản là
những người được người để lại di sản chỉ định làm người thừa kế theo di chúc
nhưng họ thực hiện những hành vi được quy định tại Điều 621 Bộ luật Dân sự năm
2015 thì người có hành vi đó dù có được người để lại di sản chỉ định thì cũng
không có quyền hưởng di sản thừa kế theo di chúc
Nếu toàn bộ những người thừa kế theo di chúc đều không có
quyền hưởng di sản thì áp dụng thừa kế theo pháp luật đối với toàn bộ di sản mà
người lập chúc đã để lại. Nếu chỉ có một hoặc một số người thừa kế
theo di chúc không có quyền hưởng di sản thì chỉ áp dụng thừa kế theo pháp luật
đối với phần di sản liên quan đến người đó.
Theo quy định tại Điều 620 Bộ luật Dân sự năm 2015: “Người
thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn
tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác. Việc từ chối
nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản, những
người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản để biết; Việc từ
chối di sản phải được thể hiện trước thời điểm phân chia di sản”.
Thứ năm, áp dụng thừa kế theo pháp luật đối với phần di sản
không được định đoạt trong di chúc
Nếu di chúc chỉ định đoạt một phần di sản thì phần định
đoạt theo di chúc sẽ được thực hiện theo di chúc nếu bản di chúc đó hợp pháp và
phần còn lại sẽ được chuyển dịch cho những người thừa kế theo quy định của pháp
luật. Mặc dù một người đã được hưởng di sản thừa kế theo di chúc thì vẫn có thể
được hưởng phần di sản được chia theo luật, nếu họ là người được thừa kế theo
di chúc và họ cũng đứng trong hàng thừa kế hưởng di sản theo pháp luật (trừ trường
hợp người lập di chúc nói rõ là họ chỉ được hưởng phần di sản mà người lập di
chúc phân định trong di chúc đó).
Trên đây là nội dung tư vấn pháp luật của
Luật Hồng Thái về các trường hợp thừa kế theo pháp luật.
Chúng tôi luôn đồng
hành, hỗ trợ cùng bạn đọc giải quyết tất cả các vấn đề pháp lý. Nếu có bất kỳ vướng mắc vui lòng liên
hệ 0976933335 - 0982033335 hoặc qua E-mail: luathongthai@gmail.com để
được hỗ trợ nhanh nhất.
Trụ sở
chính: LK9-38 Tổng cục 5, Tân Triều, Hà Nội (cuối đường Chiến Thắng, Thanh
Xuân).
Bạn cũng có thể tham
khảo thêm thông tin các dịch vụ tư vấn của chúng tôi:
- Dịch vụ Luật sư
lĩnh vực dân sự - 0976.933.335
- Dịch vụ Luật sư lĩnh vực Hình sự - 0982.033.335
- Dịch vụ pháp lý
lĩnh vực Đất đai - 0976.933.335
- Dịch vụ tư
vấn nhân sự và quản lý lao động - 0988.587.987
- Dịch vụ pháp lý lĩnh vực Doanh Nghiệp - 0962.893.900
- Dịch vụ Luật sư
lĩnh vực Hôn nhân và gia đình - 0976.933.335
HD