Chỉ định người thừa kế là một trong số các quyền của người lập di chúc đã được công nhận tại Điều 626 Bộ luật Dân sự 2015. Quyền chỉ định người thừa kế là chỉ định ai hoặc những ai được hưởng di sản của người lập di chúc sau khi người đó chết.
1. Người lập di chúc có quyền chỉ
định những ai là người thừa kế?
Thông thường, một người luôn mong
muốn rằng, sau khi chết, tài sản của mình sẽ được chuyển dịch cho những người
thân thiết gần gũi với mình nhất. Vì thế, người được chỉ định thừa kế trong di
chúc thường là những người thuộc diện thừa kế theo pháp luật của người lập di
chúc. Họ có thể là vợ hoặc chồng, là con, cha, mẹ, anh, chị, em ruột, là cha mẹ
nuôi, con nuôi,... của người để lại di sản.
Tuy nhiên, người lập di chúc hoàn
toàn có thể chỉ định người thừa kế là người nằm ngoài phạm vi thừa kế theo pháp
luật nói trên. Người thừa kế có thể là bất cứ ai, là một người bạn thân của người
lập di chúc hay một tổ chức từ thiện mà người lập di chúc tham gia,...miễn đó
là ý chí tự nguyện của người lập di chúc.
Tóm lại, người lập di chúc có quyền
để lại di sản cho bất cứ cá nhân hoặc tổ chức nào. Người được nhận di sản có thể
là cá nhân trong hay ngoài diện thừa kế theo quy định của pháp luật hoặc cũng
có thể là nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội,…
Tư vấn pháp luật miễn phí 1900.6248 (Nguồn: Internet)
2. Quyền chỉ định người thừa kế
có bị giới hạn?
Với nguyên tắc tự do, tự nguyện,
cam kết thỏa thuận và tôn trọng quyền sở hữu của cá nhân, pháp luật nước ta bảo
đảm quyền tự do chỉ định người thừa kế của người để lại di sản nhưng sự tự do
đó phải phù hợp với quy định của pháp luật, phù hợp với nguyên tắc tôn trọng
truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Vì vậy, pháp luật có quy định hạn chế quyền
chỉ định người thừa kế của người lập di chúc. Cụ thể Điều 644 Bộ luật Dân sự
2015 đã nêu ra những người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc:
‘‘Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất
của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong
trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng
phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó
1. Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;
2. Con thành niên mà không có khả năng lao động.”
Quy định trên được đưa ra là do
trên phương diện đạo đức, pháp luật thừa kế là một phương tiện pháp lí để dịch
chuyển tài sản từ người chết sang người còn sống khác qua đó để người quá cố
làm tròn bổn phận, trách nhiệm của mình với gia đình, đặc biệt là với cha mẹ, vợ
chồng, con cái. Nhằm bảo vệ quyền, lợi ích của những người là cha, mẹ, vợ, chồng,
các con dưới 18 tuổi và các con thành niên nhưng không có khả năng lao động của
người để lại di sản, trong trường hợp người để lại di sản lập di chúc không cho
họ hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng một phần di sản ít hơn 2/3 của một suất thừa
kế được chia theo pháp luật thì họ có quyền yêu cầu hoặc đề nghị tòa án giải
quyết quyền được hưởng di sản bằng 2/3 của một suất thừa kế theo pháp luật.
Tuy nhiên, quy định này sẽ không
áp dụng trong trường hợp người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc từ
chối hưởng di sản hoặc không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều
621 Bộ luật dân sự 2015:
"1. Những người sau đây không được quyền hưởng di sản:
a) Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe hoặc về
hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng
danh dự, nhân phẩm của người đó;
b) Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản;
c) Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế
khác nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền
hưởng;
d) Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản
trong việc lập di chúc; giả mạo di chúc, sửa chữa di chúc, hủy di chúc, che giấu
di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại
di sản."
CÔNG TY LUẬT TNHH QUỐC TẾ HỒNG THÁI VÀ ĐỒNG NGHIỆP
TRÂN TRỌNG!
Hy vọng rằng sự tư vấn của chúng tôi sẽ giúp bạn lựa chọn phương án thích hợp nhất để giải quyết những vướng mắc của bạn. Nếu còn bất cứ thắc mắc gì liên quan đến sự việc bạn có thể liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng Nghiệp qua Tổng đài tư vấn pháp luật 19006248 hoặc E-mail: luathongthai@gmail.com
Trụ sở chính: LK9-38 Tổng cục 5, Tân Triều, Hà Nội (cuối đường Chiến Thắng, Thanh Xuân).
Phạm Vân.
Bạn cũng có thể tham khảo thêm thông tin các dịch vụ tư vấn của chúng tôi:
- Dịch vụ tư vấn pháp luật dân sự trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248
- Dịch vụ tư vấn pháp luật Hình sự qua tổng đài điện thoại 1900.6248
- Dịch vụ tư vấn pháp luật Đất đai qua tổng đài điện thoại 1900.6248
- Dịch vụ tư vấn lao động trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248
- Dịch vụ tư vấn Hôn nhân và gia đình trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248
- Dịch vụ tư vấn Doanh nghiệp trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248
- Dịch vụ tư vấn Sở hữu trí tuệ trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248
- Dich vụ tư vấn pháp luật Thuế trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248
- Dịch vụ tư vấn pháp luật Hành chính trực tuyến qua tổng đài điện thoại 1900.6248